Słowo rzadko używane, podniośle archaiczne. Rodzaju żeńskiego, podobnie jak bardziej jeszcze żeńska macierz. Mogą występować razem, jeśli oficjalność przeradza się w patos.

A gdy zaczyna dominować styl podniosły, mogą zacząć zawodzić po kolei logika, gramatyka i ortografia. Rubieże wpływają na macierze lub odwrotnie. Macierz jak pacierz, rycerz, a rubież jak papież, ale niestety także jak łupież, grabież i kradzież, które na rubieżach nierzadko się zdarzały.