Ortografia

Ortografia
Tu poznasz reguły i zawiłości polskiej ortografii. Dowiesz się, jak co należy pisać i dlaczego właśnie tak
 
  • ORYGINALNY
    Łacińskie originalis oznaczało coś pierwotnego, początkowego. To, co pierwotne, jest prawdziwe, to nie kopia, to oryginał.
  • PASOŻYT
    Tak nazywamy różne szkodliwe organizmy, żywiące się ciałem nosiciela. Ponieważ często takie żyjątka usadawiały się w okolicach odbytu i tam się pasły, nazwano je od tego trybu życia pasorzytami, czyli ‘pasącymi się na rzyci’.
  • PĄCZEK
    Polski to wyraz, i gdy oznacza zalążek kwiatu, i gdy nazywa smaczne ciastko (choć właściwie rzadko myślimy o nadziewanym i lukrowanym pączku jako o ciastku).
  • PONADDZIEWIĘĆSETDZIEWIĘĆDZIESIĘCIODZIEWIĘCIOIPÓŁLETNI
    Za niespełna pół roku będzie tysiącletnim, ortograficznie nikogo niedziwiącym wcale. Dziewięcioletni też
  • POTEM
    Po czem? Pytaliśmy dawniej w sytuacjach, w których dziś pytamy po czym? I można było odpowiedzieć po tem, dodając, po czym, po jakim zdarzeniu na przykład.
  • POWOLI
    Powoli możemy ruszać się, pracować – kiedy nie jesteśmy przynaglani do
  • PROŚBA
    Wśród niewielu smacznych odczasownikowych rzeczowników z –ba na końcu mamy trochę formą i znaczeniem połączonych par:
  • PUCHACZ
    Dwa podobne formą a tak różne znaczeniem słowa, puchacz i puchar, pisaliśmy początkowo
  • RUBIEŻ
    Słowo rzadko używane, podniośle archaiczne. Rodzaju żeńskiego, podobnie jak bardziej jeszcze żeńska macierz. Mogą występować razem, jeśli oficjalność przeradza się w patos.
  • RZADKI
    Gdyby rzadki było rzadszym słowem, zapewne częściej pisano by je z błędem, jako żadki, bo to rz nie wymienia się na r w żadnej formie i w żadnym słowie pochodnym, a uzasadnienie pisowni można znaleźć tylko w zestawieniu z innymi językami słowiańskimi.
  • RZEŚKI
    Oczywiście wymowa pomaga tu pisowni, ale cecha rześkości może wywoływać czasem skojarzenia z czymś raczej dźwięcznym. To nie cieniuśki czy leciuśki.
  • RŻNĄĆ
    Ale żąć. Niektórzy opuszczają kropkę nad z i tworzą w ten sposób coś innego: nieortograficzne rznąć.
  • SKĄDINĄD
    Czyli ‘z innego miejsca’. Są dwa powody, dla których nie ma przerwy w tym wyrazie.
  • Słowo Kraków piszemy wielką literą.
    Odmienia się w zasadzie regularnie:
    Dokąd jedziesz? Do
  • SPONAD
    Łączone przyimki bywają ortograficznie problematyczne. Jeśli wybieramy
  • STRUŻKA
    Wtedy, gdy to zdrobnienie strugi. Gdy to kobieta-stróż, to stróżka. W liczbie mnogiej: strużki i stróżki. A jeśli mówimy o ubocznych produktach strugania, o wiórach?
  • SUPER-
    Czy to wyraz, czy cząstka wyrazu? I to, i to.
  • SZCZEŻUJA
    Już świerszcze i chrabąszcze, a co dopiero szczękoczułkowce i strzykwy wydają się językowymi żartami zoologów. Wśród nich szczeżuja, szczególnie chrzęszcząc, jest
  • ŚCIEG
    W przypadkach zależnych pomylenie ściegu ze ściekiem jest niemożliwe, ale to słowa rzadkie i może się zdarzyć, że gdy spotkamy mianownik jednego z nich, wątpliwości co do pisowni się pojawią.
  • TAKŻE
    Gdy piszemy łącznie te dwa krótkie, częste i potrzebne słowa, wspólnie znaczą tyle, co też. W też nie wyodrębniamy formy zaimkowej te i partykuły ż, choć logicznie są tu ze sobą powiązane.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego