indogermański czy indoeuropejski?
30.06.2009
30.06.2009
Jedna ze znajomych mi osób w sposób pretensjonalny używa terminu indogermański dla opisania języków indoeuropejskich. Nie znalazłem takiego terminu w przejrzanych słownikach. Został niewątpliwie utworzony od niemieckiego indogermanischen. Analogie z innymi językami, w tym germańskimi (przykładowo: dun. „indoeuropæisk, szw. indoeuropeiska), również nie bronią tego terminu. Czy można uznać, że kontestowanie formy indoeuropejski jest po prostu przejawem germanocentryzmu mojego rozmówcy?W polskiej literaturze językoznawczej występuje niemal wyłącznie termin języki indoeuropejskie. Początkowo miał on charakter historyczno-geograficzny – języki tej grupy zajęły obszary od Indii na wschodzie po krańce Europy na zachodzie. Choć warto pamiętać, że później rozprzestrzeniły się także na terytorium obu Ameryk i Australii. Termin języki indogermańskie pojawia się rzadko i w specjalnych kontekstach typu „języki aryjskie, języki indoeuropejskie, języki indogermańskie” (por. A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego) bądź też z adnotacją, że jest to termin stosowany przez uczonych niemieckich (podobnie jak języki protoaryjskie – przez lingwistów brytyjskich; por. A. Bańkowski, Słownik etymologiczny języka polskiego).
Motywy posługiwania się terminem języki indogermańskie mogą być różne, np. snobizm i chęć wyróżnienia się, nieznajomość współczesnej terminologii polskiej, oczywiście także germanocentryzm.
Motywy posługiwania się terminem języki indogermańskie mogą być różne, np. snobizm i chęć wyróżnienia się, nieznajomość współczesnej terminologii polskiej, oczywiście także germanocentryzm.
Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski