blm czy blp?

blm czy blp?
1.09.2009
1.09.2009
Moje pytanie dotyczy wyrazu kuzynostwo (w znaczeniu 'kuzyn wraz z żoną'), a konkretnie jego liczby. Większość słowników (sieciowy USJP, SJP Szymczaka czy słownik warszawski) podaje informację: blm, jednak wyraz ten łączy się z czasownikami w lm: „Przyjechali kuzynostwo”, co raczej świadczyłoby o braku lp. Z porady http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=8119 można wywnioskować, że analogiczny wyraz wujostwo podany jest jako przykład plurale tantum. Jak to zatem jest z tą liczbą?
dagome24
Odpowiedź zależy od tego, jak rozumieć oznaczenia blm i blp. W pewnym sensie wujostwo nie mają liczby mnogiej (nie mówimy „Do konkursu stanęły liczne wujostwa”), w innym sensie zaś nie mają liczby pojedynczej (nie mówimy „Nasze kochane wujostwo przyjechało”, tylko „Nasi kochani wujostwo przyjechali”). Co więcej, choć rzeczowniki typu wujostwo łączą się z przymiotnikiem i czasownikiem w liczbie mnogiej, odmieniają się jak rzeczowniki nijakie w liczbie pojedynczej. Na tle ich dwoistej natury doszło swego czasu do gorącego sporu na pewnej konferencji naukowej, o czym dziś można przeczytać w stenogramach z dyskusji (z niejakim zdziwieniem, że taka kwestia mogła wywoływać aż tyle emocji).
Osobiście traktuję symbol blp jako odnoszący się raczej do gramatyki niż semantyki niektórych polskich rzeczowników i dlatego rzeczowniki typu wujostwo uważam za należące do pluraliów tantum, czyli pozbawione liczby pojedynczej. Typowe pluralia tantum to rzeczowniki takie jak nożyce lub drzwi, od nich wujostwo róznią się rodzajem gramatycznym, por. te nożyce, te drzwi, ale ci wujostwo, ci stryjostwo (podobnie Andrzejowie w znaczeniu 'Andrzej z żoną' oraz rodzice w znaczeniu analogicznym).
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego