razem czy osobno?

razem czy osobno?
19.01.2011
19.01.2011
Dzień dobry!
1. Jak zapisać: średniodługie czy średnio długie włosy?
2. Jaka jest zasada przy pisowni zbioru wyrazów typu: nic nie robiąc, nic nie mówiąc, nic nie robiący, nic nie mówiący?
3. Jak jest poprawnie:
a) nie, to nie czy nie to nie?
b) dziecko – nie dziecko czy dziecko nie dziecko?
Dziękuję i pozdrawiam
Joanna Pijewska
Ad 1. Średnio długie włosy. Przysłówki z przymiotnikami z zasady piszemy rozdzielnie (por. bardzo długie włosy), wyjątkiem są – dość liczne zresztą – konstrukcje utarte, zleksykalizowane (np. biegi średniodystansowe). Można przyjąć, że jeśli na liście haseł jakiegoś dużego słownika ortograficznego nie ma hasła postaci średnio + przymiotnik, to zapis najprawdopodobniej powinien być rozdzielny.
Ad 2. Zaprzeczone imiesłowy przysłówkowe piszemy rozdzielnie (nie robiąc, zatem i nic nie robiąc), zaprzeczone imiesłowy przymiotnikowe zaleca się pisać łącznie, choć wciąż wolno stosować się do starej pisowni (sprzed 1997 r.), która uzależniała ich pisownię od stopnia leksykalizacji. Osobiście wciąż stosuję się do tej starej, więc napisałbym nic nie robiący.
Ad 3 a. Nie, to nie – zapis jest taki jak w zdaniu warunkowym typu „Nie robi, to nie robi”.
Ad 3b. Dziecko nie dziecko – por. zasadę [180] (46.11), punkt b w Wielkim słowniku ortograficznym PWN (dostępnym także na stronie WWW).
Przy okazji przypominamy zasadę obowiązującą w naszej poradni: w jednym liście tylko jedno pytanie.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego