Z galaktykami sprawa prosta. Wyraz ten jest terminem astronomicznym, który występuje czasem jako nazwa własna. Gdy mamy na myśli galaktykę, w której mieszkamy, napiszemy Galaktyka. W innych nazwach własnych tak samo, np. Galaktyka Andromedy.
W przypadku zodiaku i zwierzyńca niebieskiego słowniki języka polskiego opowiadają się za literami małymi, encyklopedia zaś za wielkimi. Spróbujmy wniknąć w motywy obu stron, a więc odtworzyć ich argumentację.
Argumentacja encyklopedyczna oparta jest zapewne na uznaniu tych nazw za własne. Wydaje się to przekonujące, skoro jest tylko jeden zodiak, czyli zwierzyniec niebieski. Słownikarze zaś powiedzieliby pewnie, że na tej samej zasadzie należałoby wielką literą pisać np. ekliptyka. Są oni innego zdania również na tej podstawie, że w tekstach z zakresu astronomii pisze się podobne terminy zwykle małymi literami. Pokazują to przykłady w hasłach ze Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego oraz Korpusie Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN.
Z analizy tekstów dostępnych w Korpusie wynika, że wyraz zodiak ma jeszcze jedno znaczenie, którego w żadnym ze sprawdzonych przeze mnie słowników nie odnalazłem: ‘ilustracja będąca wyobrażeniem zodiaku/Zodiaku’. W tym znaczeniu oczywiście używamy małej litery.
Ortograficzny problem ze znaczeniem astronomicznym istnieje jednak nadal. Za pisownią małymi literami przemawiają mocniejsze argumenty, lepiej więc pisać zodiak i zwierzyniec niebieski. I tak też trzeba robić, skoro nakazują to słowniki.
Jeśli jednak sprawa nie jest jednoznaczna, może by dopuścić wariantową pisownię? Wielki słownik ortograficzny PWN już od dawna podaje kosmos a. Kosmos, wszechświat a. Wszechświat. W takim razie pisownia zodiak a. Zodiak i zwierzyniec niebieski a. Zwierzyniec Niebieski byłaby nie tylko rozsądna, ale i konsekwentna.