Święty Mikołaj
czy Święty Mikołaj piszemy w odniesieniu do biskupa Myry („W dniu Świętego Mikołaja istnieje zwyczaj obdarowywania prezentami”, „Tata przebrał się za Świętego Mikołaja” lub „…św. Mikołaja”), a święty mikołaj – w odniesieniu do przebranego człowieka oraz postaci fikcyjnej związanej z obyczajem obdarowywania prezentami („Chodzi święty mikołaj”, „Tata przebrał się za świętego mikołaja”, „Dostałem prezent od świętego mikołaja”, „Napisałem list do świętego mikołaja”)?
Z poważaniem
Czytelnik
16.03.2013
16.03.2013
Szanowni Państwo, czy Święty Mikołaj piszemy w odniesieniu do biskupa Myry („W dniu Świętego Mikołaja istnieje zwyczaj obdarowywania prezentami”, „Tata przebrał się za Świętego Mikołaja” lub „…św. Mikołaja”), a święty mikołaj – w odniesieniu do przebranego człowieka oraz postaci fikcyjnej związanej z obyczajem obdarowywania prezentami („Chodzi święty mikołaj”, „Tata przebrał się za świętego mikołaja”, „Dostałem prezent od świętego mikołaja”, „Napisałem list do świętego mikołaja”)?
Z poważaniem
Czytelnik
W zasadzie jest tak, jak Pan napisał, a ściślej – jest tak w słownikach ortograficznych, przynajmniej w słownikach wydanych po 2004 r., kiedy to Komisja Języka Religijnego Rady Języka Polskiego uznała, że w odniesieniu do osoby przebranej za Świętego Mikołaja należy używać małych liter, czyli pisać święty mikołaj. Zasada ta (jeśli można nazwać zasadą dyrektywę odnoszącą się do jednego wyrazu) jest sprzeczna z powszechną praktyką stosowania tego rodzaju nazw, dlatego jestem ciekaw, czy będzie respektowana. Proszę zwrócić uwagę, że jeśli recenzentowi teatralnemu nie spodoba się charakteryzacja aktora grającego rolę Hamleta, to następnego dnia w gazecie możemy zobaczyć nagłówek: „Źle upudrowany Hamlet w stołecznym teatrze”, odnoszący się do aktora przebranego za Hamleta, a nie do postaci przedstawionej przez Szekspira. W innej recenzji możemy przeczytać zaś: „Na koniec Desdemona otrzymała gromkie oklaski”, co także odnosi się do aktorki, a nie do granej przez nią postaci. W obu wypadkach oczywiście recenzent użyje wielkich liter.
O Świętym Mikołaju pisaliśmy w poradni wiele razy. Proszę przejrzeć poradniane archiwum.
O Świętym Mikołaju pisaliśmy w poradni wiele razy. Proszę przejrzeć poradniane archiwum.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski