Epidemiczny a epidemiologiczny
Czy jest to poprawne zastosowanie tego określenia? Czy możemy je stosować zamiennie?
Pozdrawiam
23.03.2020
23.03.2020
W związku z aktualnymi wydarzeniami dotyczącymi epidemii koronawirusa wielu programach i artykułach padają określenia epidemiczny i epidemiologiczny. Są one stosowane równoznacznie, zamiennie np. w jednym artykule mówi się o stanie lub zagrożeniu epidemicznym, a następnie 2 zdania niżej pojawia się stan (zagrożenie) epidemiologiczne.Czy jest to poprawne zastosowanie tego określenia? Czy możemy je stosować zamiennie?
Pozdrawiam
Epidemiczny to przymiotnik od rzeczownika epidemia, a epidemiologiczny – od epidemiologia. Ten pierwszy jest nazwą pewnego stanu, a ten drugi – działu medycyny. Zgodnie z tym należałoby mówić stan epidemiczny, zagrożenie epidemiczne, a przymiotnik epidemiologiczny łączyć z wyrazami, które odnoszą się do nauki (np. osiągnięcia epidemiologiczne) i jej przedstawicieli (np. dozór epidemiologiczny – ‘dozór epidemiologów’). Nazwa zagrożenie epidemicznego występuje w tekście Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (notabene w nazwie ustawy jest błąd składniowy – powinno być: o zapobieganiu zakażeniom i chorobom zakaźnym u ludzi oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi), oprócz niej pojawiają się tam połączenia: ogniska epidemiczne (‘ogniska epidemii’), sytuacja epidemiczna (‘sytuacja związana z epidemią’) oraz przymiotnik przeciwepidemiczny ‘nakierowany przeciw epidemii’. Jednocześnie w ustawie pojawiają się liczne połączenia z przymiotnikiem epidemiologiczny: sytuacja epidemiologiczna, badanie sanitarno-epidemiologiczne, nadzór epidemiologiczny, dochodzenie epidemiologiczne (‘wykrywanie zachorowań, określanie przyczyn zachorowania itd.’), wskaźniki epidemiologiczne, dane epidemiologiczne. Z wyjątkiem pierwszego (sytuacja epidemiologiczna) wszystkie realizują znaczenie ‘związany z epidemiologią’. Sytuacja epidemiologiczna zaś to ‘sytuacja związana z epidemią’, a zatem logiczniejsze byłoby tu posłużenie się przymiotnikiem epidemiczny. Połączenie sytuacja epidemiologiczna tak mocno się już utrwaliło, że jest akceptowane.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski