Pilica i Nadpilicze
Moje pytanie – skąd zatem wzięło się Nadpilicze – chodzi mi o pisownię z -cze? Zastanawiam się nad tym już od dłuższego czasu. Bez rezultatów. Proszę mnie oświecić. Z góry dziękuję.
8.03.2002
8.03.2002
Od wyrazu Pilica przymiotniki to: pilicki, nadpilicki. Chociaż niepoprawnie (wg słownika ortograficznego), często się używa przymiotników: piliczny, nadpiliczny. Moje pytanie – skąd zatem wzięło się Nadpilicze – chodzi mi o pisownię z -cze? Zastanawiam się nad tym już od dłuższego czasu. Bez rezultatów. Proszę mnie oświecić. Z góry dziękuję.
Większość przymiotników od nazw miejscowych jest tworzona przez dodanie przyrostka -ski w różnych postaciach (-c + -ski dawało -cki), a więc Pilica + -ski = pilicski – tzw. uproszczenie fonetyczne -cs- daje pilicki i nadpilicki od Nadpilicze 'nad Pilicą'. Nadpilicze utworzone jest jak podobne formacje Podwale, Podbrzezie, Podzamcze, Zawiśle (przyimek + rzeczownik + -e), przed -e jest zawsze miękka lub funkcjonalnie miękka, jak np. -cz-. Miękkość -cz- w -czny pochodzi z jeru miękkiego stojącego przed -n.
Współcześnie od nazw miejscowych rzadko zdarza się przyrostek -ny. Obsługuje on przede wszystkim apelatywa [nazwy pospolite]: łagodny, cieplny, weselny. Ale w mowie mieszkańców w odmianie potocznej mogą wystąpić analogicznie do form apelatywnych przymiotniki z -ny. Historycznie one występowały, np. Potoczny od Potoka
Współcześnie od nazw miejscowych rzadko zdarza się przyrostek -ny. Obsługuje on przede wszystkim apelatywa [nazwy pospolite]: łagodny, cieplny, weselny. Ale w mowie mieszkańców w odmianie potocznej mogą wystąpić analogicznie do form apelatywnych przymiotniki z -ny. Historycznie one występowały, np. Potoczny od Potoka
Aleksandra Cieślikowa, prof., IJP PAN, Kraków
