Aleja Zasłużonych

Aleja Zasłużonych
25.02.2014
25.02.2014
Szanowny Panie Profesorze,
proszę o opinię w sprawie pisowni wyrażenia Aleja Zasłużonych. Słowniki milczą na ten temat, co sugerowałoby pisownię małymi literami, ale w NKJP zdecydowanie przeważa pisownia dużymi (ok. 76 proc. wystąpień).
Z poważaniem
Anna Garbacz
Kwestię tę reguluje par. 18.25.1 WSO PWN, który każe – żeby ograniczyć się do przykładów ze słowem aleja – używać w zapisie małego a, jeśli słowo to jest „tylko nazwą gatunkową”. Gdyby nazwę, o którą Pani pyta, nosiła wąska uliczka osiedlowa albo inna mało reprezentacyjna ulica, można by śmiało uznać, że nie jest to żadna aleja i pisać Aleja Zasłużonych zgodnie z ww. regułą. Szkoda, że pisownia okazuje się jasna tylko wtedy, gdy nazwa ulicy rozmija się ze zdrowym rozsądkiem.
Gdy bowiem Aleja Zasłużonych ma wszelkie cechy alei, czyli szerokiej, reprezentacyjnej ulicy, można się wahać: jest słowo Aleja „tylko nazwą gatunkową”, czy nie? Według wspomnianego WSO PWN decyzja jest na pozór prosta: wszystkie podane tam przykłady mają małe a, gdy słowo aleja występuje w liczbie pojedynczej, a duże – gdy w mnogiej. Uważam jednak, że taka interpretacja wymienionej reguły jest uproszczeniem. W szczególności nie jest niczym logicznie niemożliwym aleja o nazwie Aleja X, a pewnie wolelibyśmy nie pisać aleja Aleja Zasłużonych, choćby przez wzgląd na długość tej nazwy.
Ostateczną decyzję muszą podjąć, o ile się orientuję, radni gminy. Radnym – gdyby się zwrócili z prośbą o radę – poradziłbym, aby nazwę ustalili w postaci Aleja Zasłużonych, nie oglądając się na niejednoznaczną regułę i podkreślając w ten sposób zasługi osób, które mają na myśli.
Wszyscy inni powinni stosować się do nazwy oficjalnie ustalonej, jeśli zaś dotarcie do dokumentów jest trudne, to przynajmniej zgodnej ze zwyczajem.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
  1. 25.02.2014
    Pani Anna Garbacz, jak się okazało, miała na myśli aleję na cmentarzu. Nie zmienia to mojego stanowiska. Powaga miejsca dobrze harmonizuje z powagą wielkich liter w nazwie.
    MB
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego