Dlaczego Chiny, a nie: China?

Dlaczego Chiny, a nie: China?
12.07.2016
12.07.2016
Dlaczego w języku polskim nazwa Państwa Środka (Chiny) występuje w liczbie mnogiej, a nie w liczbie pojedynczej, jak w wielu językach europejskich (China)?
I czemu niektóre nazwy własne jak: nazwy geograficzne lub nazwiska sławnych postaci historycznych są spolszczane lub mają zupełnie inną nazwę niż w oryginale (przecież część z nich łatwo wymówić. np. Milano, Iulius Caesar)? Czy prawdą jest, że po prostu nieraz ktoś wieki temu przeinaczył jakąś nazwę i tak już zostało?
To, że mówimy dzisiaj i piszemy Chiny zamiast China, jest czystą konwencją (niewykluczone, że stało się tak – częściowo – przez analogię do nazwy Indie). Pamiętajmy jednak o tym, że ów światowy, jeśli chodzi o powierzchnię, gigant obejmuje historyczne Chiny (bez Tajwanu) oraz Tybet i inne terytoria w Azji Środkowej (żyje tam blisko 60 grup etnicznych). A zatem również ów fakt mogli wziąć dawno temu pod uwagę leksykografowie, stawiając na formę pluralną Chiny… Nie było to zresztą czymś wyjątkowym, poza Indiami mamy przecież do dzisiaj nazwy państw Niemcy i Węgry, a w przeszłości były to Prusy.
Z nazwami geograficznymi lub z nazwiskami sławnych postaci historycznych jest tak, że jedne przejmowaliśmy w przeszłości w postaci pisowniowej, inne zaś w postaci fonetycznej. Choć po włosku mówi się i pisze Milano, to jednak my używamy słowa Mediolan, gdyż polonizując ową nazwę, wzięliśmy pod uwagę łacińską formę Mediolanum (odrzuciliśmy jedynie końcowe -um).
Co do nazwy osobowej Iulius Caesar, to gdybyśmy ją zostawili w oryginale, byłby chyba… kłopot (poprawnie wymawialiby ją wyłącznie osobnicy obeznani z łaciną i wiedzący, że ae czyta się jako [e]…).
Nie warto raczej zakładać, że „ktoś wieku temu przeinaczył jakąś nazwę i tak już zostało”. Wiele czynników wpłynęło na to, że obce nazwy własne (miejscowe czy osobowe) mają współcześnie takie, a nie inne brzmienie czy postać graficzną…
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego