Dwa minusy nie dają plusa – w języku
Z poważaniem
Gabriel
30.03.2016
30.03.2016
Chciałbym zapytać, w jakim celu stosuje się podwójne zaprzeczenie np. w zdaniu Nie jest Pan całkowicie niezdolny do pracy. Czyżby wynikało to z tego, że autor takiego oświadczenia wstydzi się napisać, że jest Jest Pan całkowicie zdolny do pracy, mimo że opinia ta tyczy osoby starej i chorej? Z poważaniem
Gabriel
Zdania Nie jest pan całkowicie niezdolny do pracy i Jest pan całkowicie zdolny do pracy przynoszą dwie różne treści.
Pierwsze z nich informuje, że istnieje jakaś niezdolność do pracy, która jednak nie wyklucza całkowicie podjęcia pracy. Drugie komunikuje o tym, że nie istnieje żadna przeszkoda w podjęciu pracy.
Pierwsze jest zaprzeczeniem zdania: Jest pan całkowicie niezdolny do pracy, zaprzeczeniem drugiego zaś byłoby: Nie jest pan całkowicie zdolny do pracy.
A zatem mamy dwie pary zdań:
Zdania Nie jest pan całkowicie niezdolny do pracy nie można traktować tak, jak traktuje się równania matematyczne, w których dwa minusy (w tym wypadku: dwa przeczenia nie) dają plus. Nie jest ono zatem równoważne zdaniu Jest pan całkowicie zdolny do pracy.
Pierwsze z nich informuje, że istnieje jakaś niezdolność do pracy, która jednak nie wyklucza całkowicie podjęcia pracy. Drugie komunikuje o tym, że nie istnieje żadna przeszkoda w podjęciu pracy.
Pierwsze jest zaprzeczeniem zdania: Jest pan całkowicie niezdolny do pracy, zaprzeczeniem drugiego zaś byłoby: Nie jest pan całkowicie zdolny do pracy.
A zatem mamy dwie pary zdań:
- Jest pan całkowicie niezdolny do pracy ‘nie może pan pracować w ogóle’ — Nie jest pan całkowicie niezdolny do pracy ‘mimo pewnych ograniczeń może pan wykonywać jakieś zajęcie’
- Jest pan całkowicie zdolny do pracy ‘nie ma żadnych ograniczeń, by podjął pan pracę’ — Nie jest pan całkowicie zdolny do pracy ‘istnieją pewne ograniczenia, które mogą uniemożliwiać podjęcie przez pana pracy’.
Zdania Nie jest pan całkowicie niezdolny do pracy nie można traktować tak, jak traktuje się równania matematyczne, w których dwa minusy (w tym wypadku: dwa przeczenia nie) dają plus. Nie jest ono zatem równoważne zdaniu Jest pan całkowicie zdolny do pracy.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
