Gdzie postawić przecinek?

Gdzie postawić przecinek?
5.06.2016
5.06.2016
Mam wątpliwości interpunkcyjne: Do wiary wzywa(,) kto nie wierzy, Rób te zadania(,) jak leci, Ratuj się(,) kto może, W związku z tym(,) czy byłoby możliwe….
Pierwszy przykład nie budziłby wątpliwości, gdyby uzupełnić go o ten, ale w takiej wersji jakoś niezręcznie przecinkować w tym miejscu. Problem wydaje się podobny do tego. Zdania 2 i 3 można chyba uznać za sfrazeologizowane, a 4 chyba bez przecinka. Czy tak?
Czytelnik
Porada przywołana w pytaniu dotyczyła jednej konstrukcji (Inna sprawa to (,) czy…), natomiast zacytowane zdania mają bardziej zróżnicowany charakter. Pierwszy fragment pochodzi z tekstu piosenki Jacka Kaczmarskiego, w którym to wersie autor zastosował myślnik (por. Do wiary wzywa – kto nie wierzy). Znak ten – w odróżnieniu od przecinka – nie tylko rozdziela człony zdania, lecz je dodatkowo sobie przeciwstawia. Należałoby tu uszanować wolę autora i niczego pod względem interpunkcyjnym nie zmieniać.
Jak leci z drugiego przykładu jest sfrazeologizowanym potocznym porównaniem, które oznacza ‘jedno po drugim, bez różnicy’. Nie rozdziela się go przecinkiem od członu, do którego się odnosi.
Ratuj się kto może! / Ratuj się kto żyw! – to sfrazeologizowany wykrzyknik stanowiący zamkniętą całość (podobnie w innych językach: fr. sauve-qui-peut!, ang. run for one’s life!). Nie stawia się w nim przecinka.
Z jeszcze inną sytuacją mamy do czynienia w ostatnim przykładzie. Konstrukcja w związku z czymś jest sfrazeologizowana (oznacza: ‘z powodu czegoś, na skutek czegoś’), lecz postawimy po niej przecinek, ponieważ kończy się zaimkiem, na którym regularnie „opieramy” zdanie podrzędne wprowadzane wskaźnikiem zespolenia czy.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego