Idiom a frazeologizm

Idiom a frazeologizm
31.05.2017
31.05.2017
Dzień dobry.
Czym zasadniczo różni się idiom od frazeologizmu?
Pozdrawiam.
Frazeologizm jest terminem nadrzędnym wobec idiomu.
Istnieje wiele teorii frazeologii. Według jednej z nich (autorstwa S. Skorupki) związki frazeologiczne można podzielić na luźne, łączliwe oraz stałe. Idiomy utożsamia się ze stałymi związkami frazeologicznymi, czyli takimi utrwalonymi połączeniami przynajmniej dwóch wyrazów, których znaczenie nie wynika z poszczególnych składników. Przykładowo, zwrotu rzucić rękawicę nie sposób zrozumieć, gdybyśmy chcieli wyprowadzić jego znaczenie z poszczególnych wyrazów. Powinno się rozpatrywać idiomy, biorąc pod uwagę jedynie pewien utrwalony w naszym systemie językowym przenośny sens połączenia wyrazów, których zazwyczaj nie można wymieniać na inne. Zasadniczą różnicą jest więc zakres owych pojęć. Idiomy to podkategoria frazeologizmów – związki frazeologiczne stałe. Znacznie łatwiej byłoby wskazać różnice między poszczególnymi rodzajami połączeń wyrazowych. Tak też idiomy wyróżnia sens przenośny całego połączenia bez wyróżniania poszczególnych składników. Z kolei w związkach luźnych i łączliwych mamy większą swobodę wymiany składników danych zwrotów, ich znaczenie zależy więc od poszczególnych wyrazów.
Według innej koncepcji – autorstwa A.M. Lewickiego i A. Pajdzińskiej – idiomy (inaczej: związki idiomatyczne) to takie frazeologizmy, których znaczenia nie da się wywieść ze znaczeń składników (podobnie ujmował to S. Skorupka). Wspomniani badacze oprócz idiomów wyróżniają frazemy, czyli takie połączenia, „których sens mieści się w zakresie znaczeniowym wyrazu dominującego semantycznie, jednak całe połączenie jest nieregularne znaczeniowo” (A.M. Lewicki, A. Pajdzińska, Frazeologia [w:] J. Bartmiński (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski, Wrocław 1993, s. 311), np. czarna rozpacz, złodziej kieszonkowy.
Paulina Lubowiecka, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego