Ile koniugacji w języku polskim?
Przeglądałam ostatnio podręczniki do nauki języka polskiego jako obcego. Zdziwiło mnie to, że podają one cztery tylko koniugacje, podczas gdy w różnych słownikach języka polskiego podaje się jedenaście wzorów koniugacji (a oprócz tego warianty niektórych z nich). Z czego wynika ta różnica i ile w końcu mamy koniugacji w języku polskim?
Uprzejmie dziękuję za odpowiedź i życzę dobrego dnia!
Katarzyna
29.09.2014
29.09.2014
Dzień dobry!Przeglądałam ostatnio podręczniki do nauki języka polskiego jako obcego. Zdziwiło mnie to, że podają one cztery tylko koniugacje, podczas gdy w różnych słownikach języka polskiego podaje się jedenaście wzorów koniugacji (a oprócz tego warianty niektórych z nich). Z czego wynika ta różnica i ile w końcu mamy koniugacji w języku polskim?
Uprzejmie dziękuję za odpowiedź i życzę dobrego dnia!
Katarzyna
Tradycyjne cztery koniugacje wzorowano na opisach fleksji łacińskiej. Jan Tokarski, który poddał je analizie, stwierdził, że choć teoretycznie zasadne, w praktyce nie pozwalają one na bezbłędne tworzenie form czasowników polskich, a to ze względu na wymiany przyrostków tematowych i alternacje zachodzące w tematach. Pogrupował więc czasowniki inaczej niż tradycyjnie, biorąc pod uwagę nie tyle końcówki, ile dłuższe od nich zakończenia (obejmujące końcówkę i przyrostek tematowy), a dodatkowo podał tabele z wykazem seryjnych alternacji. Wyodrębnionych przez siebie klas czasowników nie nazwał koniugacjami, lecz grupami tematowymi. Ich liczba była u niego różna: od około 50 przeszedł do kilkunastu, łącząc grupki mało różniące się między sobą.
Odpowiedź na Pani pytanie brzmi: koniugacji – rozumianych tak jak w łacinie, a więc jako różne zestawy końcówek fleksyjnych czasowników – mamy cztery. Liczba różnych co do odmiany klas czasowników jest znacznie wyższa, w książce Czasownik polski Zygmunta Saloniego przekracza 100 (przy czym niektóre klasy można dalej dzielić, aby uniknąć wariancji wewnątrz nich).
Odpowiedź na Pani pytanie brzmi: koniugacji – rozumianych tak jak w łacinie, a więc jako różne zestawy końcówek fleksyjnych czasowników – mamy cztery. Liczba różnych co do odmiany klas czasowników jest znacznie wyższa, w książce Czasownik polski Zygmunta Saloniego przekracza 100 (przy czym niektóre klasy można dalej dzielić, aby uniknąć wariancji wewnątrz nich).
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski