Ladacznica a ladaco
Pytanie o treści nieszczególnie wyszukanej, jednak spowodowało konflikt między mną a moim rozmówcą. Czy słowo ladacznica ma coś wspólnego ze słowem ladaco? Moim zdaniem tak – kobiety określanej takim mianem raczej nie darzy się estymą, a ladaco oznaczało ‘byle jaki, marny’ lub, o osobie właśnie, ‘człowiek lichy, bezwartościowy’. Czy słusznie doszukuję się pokrewieństwa tych dwu słów?
Łączę wyrazy szacunku, przepraszając za banalność swojego pytania.
AK
24.01.2016
24.01.2016
Dzień dobry Państwu!Pytanie o treści nieszczególnie wyszukanej, jednak spowodowało konflikt między mną a moim rozmówcą. Czy słowo ladacznica ma coś wspólnego ze słowem ladaco? Moim zdaniem tak – kobiety określanej takim mianem raczej nie darzy się estymą, a ladaco oznaczało ‘byle jaki, marny’ lub, o osobie właśnie, ‘człowiek lichy, bezwartościowy’. Czy słusznie doszukuję się pokrewieństwa tych dwu słów?
Łączę wyrazy szacunku, przepraszając za banalność swojego pytania.
AK
Pytanie jest bardzo ciekawe, ponieważ dotyczy sposobu postrzegania przez naszych przodków osób niedarzonych szacunkiem. Ma Pan rację – ladacznica i ladaco są blisko z sobą spokrewnione, a do ich rodziny należy jeszcze łajdak.
Wszystkie te rzeczowniki zawierają w sobie (jak Pan słusznie zauważył) partykułę lada, która wskazuje na to, że osoba lub rzecz, o której mowa, niczym specjalnym się nie wyróżnia, nie jest godna uwagi. Ladacznica to forma żeńska rzeczownika ladaco, który powstał z wyrażenia lada co, czyli ‘byle co, coś niegodne uwagi’; oczywiście, ladacznica ma dziś bardzo zawężone znaczenie w stosunku do nazwy ladaco.
Dawne wyrażenie lada jaki „zapisało się” natomiast w wyrazie łajdak.
Wszystkie te rzeczowniki zawierają w sobie (jak Pan słusznie zauważył) partykułę lada, która wskazuje na to, że osoba lub rzecz, o której mowa, niczym specjalnym się nie wyróżnia, nie jest godna uwagi. Ladacznica to forma żeńska rzeczownika ladaco, który powstał z wyrażenia lada co, czyli ‘byle co, coś niegodne uwagi’; oczywiście, ladacznica ma dziś bardzo zawężone znaczenie w stosunku do nazwy ladaco.
Dawne wyrażenie lada jaki „zapisało się” natomiast w wyrazie łajdak.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
