Mała litera po wielokropku i znaku zapytania
Moje pytanie dotyczy stosowania wielkich liter po wielokropku i znaku zapytania. Podobno czasami można użyć małej litery. Podam zdania, co do których prosiłbym o opinię w tej kwestii:
1. No cóż… zobaczymy/Zobaczymy, jak to będzie.
2. Są trzy nurtujące kwestie: jak długo to potrwa? ile trzeba zapłacić? kto się odważy? (Kolejne pytania dużą czy małą literą?).
Jeśli to możliwe, prosiłbym także o szersze wyjaśnienia dot. tych kwestii.
22.09.2016
22.09.2016
Szanowni Państwo! Moje pytanie dotyczy stosowania wielkich liter po wielokropku i znaku zapytania. Podobno czasami można użyć małej litery. Podam zdania, co do których prosiłbym o opinię w tej kwestii:
1. No cóż… zobaczymy/Zobaczymy, jak to będzie.
2. Są trzy nurtujące kwestie: jak długo to potrwa? ile trzeba zapłacić? kto się odważy? (Kolejne pytania dużą czy małą literą?).
Jeśli to możliwe, prosiłbym także o szersze wyjaśnienia dot. tych kwestii.
Zacznijmy od kwestii ogólnych. Pytajnik, wykrzyknik i wielokropek to znaki interpunkcyjne, które mogą (!) zamykać zdania (zastępują wówczas kropkę). W takim wypadku następne wypowiedzenie musi się zaczynać wielką literą. Tekst po omawianych tu znakach przestankowych możemy (!) zacząć od małej litery, gdy następujący po pytajniku, wykrzykniku czy wielokropku fragment jest dalszym ciągiem zdania pojedynczego (znak zastępuje wówczas np. przecinek), np.
Szanowni państwo! proszę powstać!
Hop! hop! tu jestem!
Mocny Boże! Gdzie pałasz? gdzie pałasz? (S. Żeromski)
O Sienkiewiczu? słowami Sienkiewicza? Dobrze! (A. Nowaczyński)
– Musiałeś dzisiaj pić za wiele przy kolacji… bredzisz! – rzuciła z dąsem, a potem nagle przechyliła się ku niemu i, skubiąc zalotnie jego kędzierzawą czuprynę, spytała z przymileniem: – Ale ty mnie kochasz, szkaradniku… nie rzuciłbyś dla nikogo! (M. Rodziewiczówna)
Zwyczaj używania małej litery w takich wypadkach stosowany był powszechnie w literaturze XIX i pierwszej połowy XX wieku. W drugiej połowie XX stulecia zaczęły dominować wielkie litery. Współcześnie stosuje się je niemal zawsze.
Reasumując: w pierwszym przykładzie możemy użyć zarówno wielkiej, jak i małej litery po wielokropku. W przykładzie drugim pytajniki zastępują przecinki i w związku z tym można kolejne elementy wyliczenia zaczynać od małych liter. Można też zastosować duże litery na mocy reguły mówiącej o użyciu wielkiej litery po dwukropku, kiedy występuje dłuższe wyliczenie.
Szanowni państwo! proszę powstać!
Hop! hop! tu jestem!
Mocny Boże! Gdzie pałasz? gdzie pałasz? (S. Żeromski)
O Sienkiewiczu? słowami Sienkiewicza? Dobrze! (A. Nowaczyński)
– Musiałeś dzisiaj pić za wiele przy kolacji… bredzisz! – rzuciła z dąsem, a potem nagle przechyliła się ku niemu i, skubiąc zalotnie jego kędzierzawą czuprynę, spytała z przymileniem: – Ale ty mnie kochasz, szkaradniku… nie rzuciłbyś dla nikogo! (M. Rodziewiczówna)
Zwyczaj używania małej litery w takich wypadkach stosowany był powszechnie w literaturze XIX i pierwszej połowy XX wieku. W drugiej połowie XX stulecia zaczęły dominować wielkie litery. Współcześnie stosuje się je niemal zawsze.
Reasumując: w pierwszym przykładzie możemy użyć zarówno wielkiej, jak i małej litery po wielokropku. W przykładzie drugim pytajniki zastępują przecinki i w związku z tym można kolejne elementy wyliczenia zaczynać od małych liter. Można też zastosować duże litery na mocy reguły mówiącej o użyciu wielkiej litery po dwukropku, kiedy występuje dłuższe wyliczenie.
Adam Wolański
