Moduł

Moduł
26.11.2016
26.11.2016
Szanowni Państwo,
interesuje mnie historia słowa moduł, które ma wiele znaczeń zarówno w języku naturalnym, jak i w matematyce. Czy wzięło się ono od słowa modus? W jaki sposób wkroczyło do polszczyzny i tak skutecznie rozszerzyło swój zakres znaczeniowy?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Polskie znaczenia rzeczownika moduł odpowiadają znaczeniom jego obcojęzycznych odpowiedników (francuskiego module czy angielskiego module). Jest więc to niewątpliwie pożyczka (poszczególne znaczenia mogły do polszczyzny przybywać w różnych okresach z różnych języków).
U źródeł tego słowa leży łaciński modulus (‘miarka’) będący zdrobnieniem od modus (‘miara, sposób’). Łacińskie słowo stało się podstawą francuskiego terminu architektonicznego module ‘jednostka miary odpowiadająca wielkości elementu całości, który służy do ustalania proporcji innych elementów’ (definicja za: Uniwersalny słownik języka polskiego PWN pod red. S. Dubisza, hasło moduł 5). Późniejsze znaczenia, które powstawały w różnych językach, wyzyskiwały cechę ‘stałości, niezmienności’ – moduł budowli, moduł mebla, moduł pamięci operacyjnej itd. to ‘element pełniący ustaloną funkcję, łatwy do wykorzystania jako część różnych większych całości’ (definicja na podstawie moduł 1 z USJP).
Co ciekawe, moduł jest „krewnym” mody – oba słowa mają u podstaw łacińskie modus (‘miara, sposób’).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego