Przysłówki od przymiotników złożonych

Przysłówki od przymiotników złożonych
5.04.2016
5.04.2016
Czy jeżeli mamy do czynienia z wyjątkami od rozdzielnej pisowni połączeń przysłówków i przymiotników, np. średniodrobny, wysokospecjalistyczny, ciężkostrawny, to czy zamiana końcówki w formę przysłówkową skutkuje zachowaniem pisowni łącznej?
Na przykład: cebulę pokrojono średniodrobno ; sprzęt działa wysokospecjalistycznie; zjadłem dziś zbyt ciężkostrawnie czy jednak średnio drobno itp.?
Wyrazy średniodrobny, wysokospecjalistyczny zapisujemy łącznie zgodnie z zasadą dotyczącą pisowni przymiotników (nie przysłówków) złożonych, których główne znaczenie (w naszym wypadku: drobny, specjalistyczny) jest zawarte w członie drugim, a pierwszy tylko bliżej je określa (drobny – w średnim stopniu; specjalistyczny – w wysokim stopniu). Ta sama zasada dotyczy również bardziej oczywistych przykładów, jak jasnoniebieski (niebieski o jasnym odcieniu), ciemnogranatowy (granatowy o ciemnym odcieniu). Zasada – ani przykłady słownikowe! – nie mówią jednak o tym, jak zapisywać przysłówki typu średnio(_)drobno, jasno(_)niebiesko, a taką potrzebę często mamy. Stosowałabym tu zapis łączny z powodu nie tyle zależności semantycznych między członami przysłówków, ile kierunku derywacji: przysłówki (tego typu) tworzymy od przymiotników, a zatem nie widzę powodu, by wprowadzać pisownię rozłączną, skoro przymiotniki są zapisywane łącznie.
Podobnie postąpiłabym w wypadku przysłówka (mającego chyba jednak charakter formy potencjalnej; zdanie zjadłem ciężkostrawnie jest bardzo nienaturalne) od przymiotnika ciężkostrawny. Pamiętałabym przy tym, że to właśnie przymiotnik daje możliwość derywacyjną – od wyrażenia ciężko strawny, również poprawnego, przysłówka nie utworzymy.
Agata Hącia
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego