Szyk przysłówka względem przymiotnika
wielokrotnie omawiana była kwestia kolejności rzeczownika i określającego go przymiotnika. Ciekaw jestem, czy da się ustalić coś podobnego w związku z kolejnością przymiotnika i przysłówka. Np. czy można wskazać różnice semantyczne między wyrażeniem umysłowo chory a chory umysłowo?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
22.03.2017
22.03.2017
Szanowni Państwo,wielokrotnie omawiana była kwestia kolejności rzeczownika i określającego go przymiotnika. Ciekaw jestem, czy da się ustalić coś podobnego w związku z kolejnością przymiotnika i przysłówka. Np. czy można wskazać różnice semantyczne między wyrażeniem umysłowo chory a chory umysłowo?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Nie ma jasnych zasad, które by wskazywały na szyk wyrazów w obrębie połączenia „przysłówek + przymiotnik”. Już podany przez Pana przykład pokazuje, że należy tu polegać raczej na intuicji niż na ścisłych regułach – wyrażenie chory umysłowo wydaje się bardziej oficjalne niż umysłowo chory. Ale już mamy szpital dla nerwowo chorych (a nie: szpital dla chorych nerwowo). Można więc sądzić, że konstrukcje z przysłówkiem umieszczonym po przymiotniku są odbierane jako terminy (a co za tym idzie – są bardziej ustabilizowane w języku), natomiast te z odwrotnym szykiem mają raczej charakter potoczny (oraz są tworzone doraźnie).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski