Trzynaście, trzynastu, trzynaścioro

Trzynaście, trzynastu, trzynaścioro
30.03.2016
30.03.2016
Szanowni Państwo,
w potocznej rozmowie pada czasem pytanie: Ile was tam było?. Zawsze mam z nim problem, kiedy chcę odpowiedzieć samym liczebnikiem. Najlepiej jest chyba przykładowo: trzynaście, bo w domyśle chodzi o osoby. Ale z kolei jeśli wiadomo, że były to osób różnej płci, może staranniej byłoby odpowiedzieć trzynaścioro? A może także trzynastka?
Podobny problem: Ilu jest ludzi w klasie?dwudziestu trzech czy lepiej dwadzieścioro troje?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Jeśli mamy na myśli ludzi różnej płci, to najstaranniejsze i najprecyzyjniejsze będzie posłużenie się liczebnikami zbiorowymi: trzynaścioro, dwadzieścioro troje itd.
Liczebniki główne w rodzaju niemęskoosobowym – trzynaście, dwadzieścia trzy itd. – powinny być uzupełnione rzeczownikiem w takim rodzaju, np. osoba. Wówczas odpowiedź: trzynaście osób jest pełna pod względem gramatycznym i nie zafałszowuje rzeczywistości (nie wskazuje na płeć tych osób).
Użycie liczebnika głównego w rodzaju męskoosobowym – trzynastu, dwudziestu trzech itd. – wskazuje na to, że mowa o samych mężczyznach (lub chłopcach). Jest to szczególnie zauważalne przy liczebnikach wyrażających niskie wartości – zdanie W wypadku zginęło trzech Polaków odczytamy: ‘w wypadku zginęło trzech mężczyzn pochodzących z Polski’, natomiast zdanie W koncercie wzięło udział osiemdziesięciu Polaków skłonni jesteśmy odczytać raczej: ‘w koncercie wzięło udział osiemdziesiąt osób pochodzących z Polski’ niż: ‘w koncercie wzięło udział osiemdziesięciu mężczyzn pochodzących z Polski’.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego