Z broną w lesie
W rozmowie z osobą z Białostocczyzny padł frazeologizm jak z broną w lesie. Zastanawiam się, co oznacza, skąd pochodzi i czy ma charakter regionalny, czy może po prostu nie miałem dotąd okazji go usłyszeć.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Z obrazowymi porównaniami miewamy często taki kłopot, że nie jesteśmy w stanie ujrzeć tego obrazu, dla kogoś może oczywistego. Taki też jest w przypadku jak z broną w lesie. Bez czasownika nie umiem sobie wyobrazić, czy ktoś na przykład wszedł w (gęsty) las z broną ciągniętą przez konia, więc bardzo się trudzi, a brona zahacza o drzewa i korzenie. Może on sam taszczy bronę, niczym drzwi do lasu (staropolskie słowo brona oznaczało bramę), więc może robi coś absurdalnego.
Może to potwierdzać jedyny internetowy cytat, jaki odnalazłem:
Kiedyś nieomal w środku starego lasu znalazłem ząb od brony. Stare ludowe przysłowie mówi: wybrać się jak z broną do lasu. A jednak :) :) Pozdrawiam Mrand [https://odkrywca.pl/, 18.04.2004]
Nieracjonalność wybierania się z broną do lasu polegałaby na tym, że proces zamieniania lasu w pole, które można zabronować, jest długi – najpierw karczowanie, wywożenie pni, orka, a bronowanie jako zwieńczenie mozołu.
Zbiory przysłów notują porównanie idzie mu to jak z bronami w lesie ze Śląska Cieszyńskiego i z Kaszub, a Słownik gwar polskich PAN ukuł do tych przykładów definicję „idzie komu opornie, ciężko, z trudem, jak po grudzie”.
Pańskie pytanie zatem poszerza geografię frazeologizmu, który wstępnie gotów jestem uznać za archaiczny i ponadregionalny. Pozostałych Czytelników zachęcam do zapytania w swoich środowiskach. Wspólnie pogłębimy naszą wiedzę o polszczyźnie.