Zajęli pierwsze i trzecie miejsca a Zajęli miejsca pierwsze i trzecie

Zajęli pierwsze i trzecie miejsca a Zajęli miejsca pierwsze i trzecie
30.10.2016
30.10.2016
Szanowni Państwo,
możemy napisać, że reprezentanci Polski zajęli miejsca pierwsze i trzecie, ale czy możemy napisać, że zajęli pierwsze i trzecie miejsca, jeśli medale zdobyli tylko dwa?
Zdanie: Reprezentanci Polski zajęli miejsca pierwsze i trzecie znaczy ‘reprezentanci Polski zajęli pierwsze miejsce i trzecie miejsce’. Taka interpretacja wynika z tego, że rzeczownik miejsce jest umieszczony przed przydawkami, a więc stanowią one wyliczenie szczegółów (gdyby elementów wyliczenia było więcej, zastosowalibyśmy tu dwukropek, co wyraźnie wskazywałoby na to, że mamy do czynienia z wyliczeniem, np. …zajęli miejsca: pierwsze, drugie i piąte). Podobną sytuację mamy w zdaniu Miała sukienki zieloną i czerwoną (a gdyby gustowała też w innych kolorach, napisalibyśmy: Miała sukienki: zieloną, czerwoną i niebieską).
Zdanie: Reprezentanci Polski zajęli pierwsze i trzecie miejsca rzeczywiście wskazuje na to, że Polacy zdobyli więcej niż dwa medale (np. dwóch reprezentantów zajęło pierwsze miejsca, a dwóch innych – trzecie). Dzieje się tak dlatego że przydawki stoją przed rzeczownikiem, co interpretujemy jako liczbę mnogą (podobnie jak np. w zdaniu Miała zielone i czerwone sukienki – ‘miała co najmniej dwie zielone i co najmniej dwie czerwone sukienki’).
Problem z interpretacją tych zdań wynika stąd, że forma liczebników porządkowych pierwsze, trzecie jest (przypadkowo) identyczna dla liczby pojedynczej, rodzaju nijakiego i dla liczby mnogiej, rodzaju niemęskoosobowego.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego