alternatywa

alternatywa
20.11.2002
20.11.2002
Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości dotyczących pewnego stwierdzenia. Ostatnio w telewizji emitowany był program, bądź raczej konkurs, w którym jedna z konkurencji polegała na wskazaniu błędów językowych czy ortogaficznych. Na tablicy umieszczone było między innymi zdanie: MAM DWIE ALTERNATYWY. Zawodnicy wskazali na to zdanie jako błędnie sformułowane. Ja również przychyliłam się do ich odpowiedzi, natomiast mój chłopak się ze mną nie zgodził, podając mi następujący przykład: „Mam zamiar wydać zarobione pieniądze. Więc albo kupię Poloneza, albo Fiata, czyli to jest pierwsza alternatywa. Jak również zastanawiam się nad kupnem domu, który kupię albo w Lublinie, albo w Krakowie – druga alternatywa. W związku z tym mam dwie alternatywy”. Czy na podstawie tego przykładu można powiedzieć, że „mam dwie alternatywy”, i czy w ogóle takie stwierdzenie jest dopuszczalne?
Bardzo proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam
Dagmara Iskra
Przypuszczam, że organizatorzy i uczestnicy konkursu mieli na myśli sytuację, w której ktoś mówi: „Mam dwie alternatywy”, a chodzi mu o to, że ma dwie możliwości. W takiej sytuacji słowo alternatywa rzeczywiście nie powinno być używane. Pani chłopak miał jednak na myśli coś innego – sytuację, w której musimy dokonać dwóch wyborów spośród w sumie czterech możliwości. Powinniśmy więc przyznać mu rację: istnieją dwie alternatywy, a czasem nawet może ich być więcej.
Mimo że słowo alternatywa oznacza zasadniczo sam wybór, a nie jedną z możliwości do wyboru, powszechnie używane są konstrukcje typu „Szkoły niepubliczne stały się alternatywą dla szkół państwowych” albo „Nie mamy innej alternatywy” (w znaczeniu 'nie mamy innego wyjścia'). Takich konstrukcji niektóre osoby nie lubią, ale większość słowników i wydawnictw poprawnościowych już je akceptuje (być może uznawszy słuszność argumentacji przedstawionej w Słowniku wyrazów kłopotliwych PWN).
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego