O mitologicznych imionach i nazwach japońskich
Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź
J.K.
24.09.2016
24.09.2016
Pytanie związane jest z odmianą przez przypadki wieloczłonowych imion lub nazw pochodzących z japońskiej mitologii bądź nią zainspirowanych. Czy w przypadku imion i nazw w rodzaju: Hikonagisa Takeugaya Fukiaezu no Mikoto, Itsuse no Mikoto lub Nobitsura Kage należy odmienić wszystkie części składowe? Jeśli tak, to jak miałoby to wyglądać? (Szczególnie kłopotliwy do odmiany wydaje się człon Kage – Kage’a? Kagego?) Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź
J.K.
Wieloczłonowe imiona lub nazwy pochodzące z japońskiej mitologii rzeczywiście mogą nastręczać nam wielorakich trudności ortograficzno-gramatycznych. Gdyby chcieć takie imiona i nazwy deklinować i kierować się wygłosem ich poszczególnych członów, to w wypadku określenia Hikonagisa Takeugaya Fukiaezu no Mikoto dwa pierwsze (Hikonagisa Takeugaya) trzeba by podciągnąć pod paradygmat żeński, trzeci (Fukiaezu) musiałby pozostać bez odmiany, ponieważ kończy się na -u, czwarty zaś (no Mikoto) podlegałby odmianie męskiej przez przypadki jak inne imiona czy nazwiska pochodzenia niesłowiańskiego (no Mikota, no Mikotowi, no Mikocie jak Picasso, Picassowi, o Piccasie).
Kłopotem dodatkowym pozostaje jednak zakończenie -ya przed samogłoską członu drugiego (Takeugaya), co w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku wymusza zapis: Takeugai jak Goya – Goi).
W dowolnej frazie miejscownikowej z użyciem tych personaliów należałoby zatem napisać np.: Ciągle rozmyślam o Hikonagisie Takeugai Fukiaezu no Mikocie. Tylko że z tych form przypadków zależnych (Takeugai, Mikocie) trudno by było potem wywieść brzmienia mianownikowe Takeugaya, Mikoto, gdyż równie dobrze może chodzić o warianty nominatywne Takeugai oraz Mikota, Mikot lub Mikoc.
Tak czy inaczej – człon Takeugaya proponuję odmieniać, człon no Mikota albo odmieniać, albo nie. Sam napisałbym zatem: Ciągle rozmyślam o Hikonagisie Takeugai Fukiaezu no Mikocie a. no Mikoto.
Warto może jeszcze dodać, że imię Mikoto noszą w Japonii częściej kobiety niż mężczyźni. Wówczas Mikito żeńskie pozostaje oczywiście nieodmienne.
Co się zaś tyczy nazw osobowych Itsuse no Mikoto i Nobitsura Kage, to interesujące nas człony Itsuse i Kage kończą się na -e, dlatego łatwo je włączyć do wzorca fleksyjnego przymiotnikowego (Itsusego, Itsusemu itd., Kagego, Kagemu itd.). Można je jednak pozostawić w postaci mianownikowej (vide: nazwisko przymiotnikowe na -i Kasai: Noriakiego Kasaiego a. Kasai, Wielki słownik ortograficzny PWN, red. E. Polański, Warszawa 2016, s. 540).
Człon Nobitsura deklinuje się rzecz jasna żeńsko (Nibitsury, Nobitsurze itd.). Polecam więc pisownię: Rozczytuję się ostatnio o Itsusem no Mikocie a. Mikoto oraz o Nobitsurze Kagem a. Kage.
Kłopotem dodatkowym pozostaje jednak zakończenie -ya przed samogłoską członu drugiego (Takeugaya), co w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku wymusza zapis: Takeugai jak Goya – Goi).
W dowolnej frazie miejscownikowej z użyciem tych personaliów należałoby zatem napisać np.: Ciągle rozmyślam o Hikonagisie Takeugai Fukiaezu no Mikocie. Tylko że z tych form przypadków zależnych (Takeugai, Mikocie) trudno by było potem wywieść brzmienia mianownikowe Takeugaya, Mikoto, gdyż równie dobrze może chodzić o warianty nominatywne Takeugai oraz Mikota, Mikot lub Mikoc.
Tak czy inaczej – człon Takeugaya proponuję odmieniać, człon no Mikota albo odmieniać, albo nie. Sam napisałbym zatem: Ciągle rozmyślam o Hikonagisie Takeugai Fukiaezu no Mikocie a. no Mikoto.
Warto może jeszcze dodać, że imię Mikoto noszą w Japonii częściej kobiety niż mężczyźni. Wówczas Mikito żeńskie pozostaje oczywiście nieodmienne.
Co się zaś tyczy nazw osobowych Itsuse no Mikoto i Nobitsura Kage, to interesujące nas człony Itsuse i Kage kończą się na -e, dlatego łatwo je włączyć do wzorca fleksyjnego przymiotnikowego (Itsusego, Itsusemu itd., Kagego, Kagemu itd.). Można je jednak pozostawić w postaci mianownikowej (vide: nazwisko przymiotnikowe na -i Kasai: Noriakiego Kasaiego a. Kasai, Wielki słownik ortograficzny PWN, red. E. Polański, Warszawa 2016, s. 540).
Człon Nobitsura deklinuje się rzecz jasna żeńsko (Nibitsury, Nobitsurze itd.). Polecam więc pisownię: Rozczytuję się ostatnio o Itsusem no Mikocie a. Mikoto oraz o Nobitsurze Kagem a. Kage.
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
