Ożeż ty!

Ożeż ty!
8.05.2001
8.05.2001
Gdybym, zamiast wykrzyknąć, napisać chciała: „o żesz”, to jak wyglądać powinnien ten wyraz? Słowniki, ktore mam, nie odnotowuja go…
Przede wszystkim nie żesz, tylko żeż – połączenie dwóch emfatycznych partykuł -że i , dobrze nam znanych skądinąd, np. „A idźze mi stąd!” lub „Gdzież to się pan podziewał?”. Czy połączenie to pisać łącznie z poprzedzającym je wykrzyknikiem o, czy odzielnie, to sprawa nieco trudniejsza. Zasadniczo powinniśmy użyć pisowni łącznej, jak w hejże lub dalejże. Jednak spotyka się też pisownię rozdzielną: „O żeż ty, damulko z Pociejowa, bo jak gwizdnę w kapelusz” (B. Wojdowski, Chleb rzucony umarłym).
Czy emfatyczne że nie dołączone do poprzedniego wyrazu występuje w ogóle w polszczyźnie? Owszem, i to dość często, ale tylko w mowie potocznej, np. „My żeśmy tu byli”. Zdania takie są zresztą krytykowane przez większość językoznawców (za poprawne uważa się konstrukcje: „Myśmy to zrobili"). W sumie niewiele więc przemawia na rzecz pisowni o żeż. Skoro słowniki tej kwestii nie regulują, musi Pani podjąć decyzję sama. My doradzamy pisownię łączną: „Ożeż ty!…”
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego