dopełniacz czy biernik?

dopełniacz czy biernik?

28.10.2012
28.10.2012

Szanowni Eksperci,

zastanawia mnie, czy zdania „Ja panią słucham” i „Ja panią nie obrażam” można uznać za poprawne? Padły one w jednym z odcinków popularnego serialu.

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Oba zdania są źle zbudowane. Czasownik słuchać rządzi dopełniaczem („Ja pani słucham”), a czasownik obrażać wprawdzie rządzi biernikiem, lecz po negacji, jak inne czasowniki przybiernikowe, zmienia rząd na dopełniaczowy („Ja pani nie obrażam”). Wyjątkowo słuchać rządzi biernikiem, gdy potwierdza gotowość wysłuchania kogoś lub spełnienia czyjejś prośby, por. „Słucham panią, czym mogę służyć” albo „Proszę o befsztyk dobrze wysmażony, młode ziemniaki i sałatę. – Słucham pana” (przykłady za ISJP). W takich kontekstach użycie biernika jest jednak ograniczone chyba tylko do formy słucham, ewentualnie słuchamy (gdy np. w hipotetycznym wodewilu zamówienie od klienta restauracji przyjmuje chór kelnerów).

Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego