Chłopiec zerwał grzybek czy Chłopiec zerwał grzybka?

Chłopiec zerwał grzybek czy Chłopiec zerwał grzybka?
18.06.2016
18.06.2016
Szanowni Państwo,
moi synowie (pierwszoklasiści) mieli w zadaniu wpisać w zdaniu wyraz we właściwej formie. Oczywiście nie znają jeszcze zasad odmiany przez przypadki, jednak ja mam to już przecież opanowane. Tymczasem stanęłam przed dylematem, która forma jest prawidłowa: Chłopiec zerwał grzybek czy Chłopiec zerwał grzybka? A może obie formy są dopuszczalne? Synowie zgodnie z moją sugestią napisali grzybek, lecz nauczycielka poprawiła na grzybka

Z góry dziękuję za odpowiedź.
Chłopiec zerwał → kogo? co? → grzybek – czasownik zerwać rządzi biernikiem (kogo? co?), a ten dla rzeczowników męskich nieżywotnych jest równy mianownikowi (por. Mam → kogo? co? → stół, samochód, dom). Na pewno więc Pani sugestia była jak najbardziej właściwa, a zachowanie nauczycielki zupełnie nieuzasadnione.
Wiele rzeczowników męskich nieżywotnych w bierniku liczby pojedynczej przybiera końcówkę -a (por. jem kotleta, kupiłam banana, wysłałam mejla, dostał SMS-a), jednak są to formy potoczne, a więc mniej staranne niż te bez końcówki (jem kotlet, kupiłam banan, wysłałam mejl, dostał SMS). W odniesieniu do części rzeczowników poprawne są oba typy konstrukcji, przy czym zawsze ta bez końcówki jest staranniejsza. Często forma z końcówką jest całkiem błędna (por. wyrwałem ząb, nie: *wyrwałem zęba, weź widelec, nie: *weź widelca, zasznuruj but, nie: *zasznuruj buta itd.). W nielicznych wypadkach używa się tylko biernika z końcówką (palę papierosa, wydałem dolara), i tylko ta forma jest poprawna.
Mamy więc spore zamieszanie z biernikiem zakończonym na -a – być może jesteśmy świadkami kształtowania się nowego modelu fleksyjnego, w wyniku czego za jakiś czas, liczony w dziesiątkach, jeśli nie w setkach lat, powstanie nowa reguła gramatyczna. Na razie pewne jest jedno – rzeczownik grzybek w bierniku może przybrać dwie formy: grzybek i grzybka (przy czym druga jest mniej staranna), a zatem nauczycielka postąpiła niesłusznie, poprawiając Pani synom grzybek na grzybka.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego