kazachski czy kazachstański?

kazachski czy kazachstański?
13.12.2012
13.12.2012
Szanowni Państwo,
jedno z większych państw w Azji Środkowej to Kazachstan. Czy poprawne wersja przymiotnika brzmi: kazaski, kazachski (obie wersje znalazłam w słownikach), czy może kazachstański? Rząd kazaski czy rząd kazachstański?
Podobny problem jest z sąsiadami Kazachstanu. Turkmeński czy turkmenistański? Kirgiski czy kirgistański?
z pozdrowieniami,
Maria Piechowska
Kazachski to forma wyjątkowa: w zasadzie nie powinno jej być, bo skoro mamy Czechczeski, to powinniśmy mieć Kazachkazaski. Zwyczaj językowy jednak tej wyjątkowej formy broni, jest ona nawet częstsza od lepszej z punktu widzenia systemu języka formy kazaski.
Obie formy pochodzą od słowa Kazach, czyli dotyczą mieszkańców Kazachstanu. Forma kazachstański natomiast pochodzi od słowa Kazachstan. Różnica się czasem zaciera i można równie dobrze powiedzieć kaza(ch)ski, co kazachstański, np. kaza(ch)skie lub kazachstańskie przysmaki. Rząd Kazachstanu może być kazachstański lub kaza(ch)ski (złożony z Kazachów), natomiast Polacy zamieszkali z Kazachstanie są z całą pewnością kazachstańscy, nie kaza(ch)scy (chyba że chcemy przekazać jakiś szczególny sens, np. 'bliscy kulturze Kazachów').
Dwie pozostałe pary, tzn. turkmeński i turkmenistański oraz kirgiski i kirgistański mogłyby być zróżnicowane tak samo, jednak Narodowy Korpus Języka Polskiego nie potwierdza, aby ich drugie elementy były w użyciu. Również w słownikach zanotowano tylko pierwszy element z każdej pary, co znaczy, że ich znaczenia nawiązują zarówno do nazwy kraju, jak i jego mieszkańców.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
  1. 13.12.2012
    Dzień dobry,
    dodałbym, że zwyczaj językowy, o którym pisze Pan w dzisiejszej poradzie, ukształtował się pod wpływem języka rosyjskiego i w istocie jest rusycyzmem. Zachęcam do eliminowania go z użycia i upowszechniania regularnej formy kazaski.
    Ukłony!
    Jan Winkler, tłumacz przysięgły języka rosyjskiego i ukraińskiego, Politechnika Koszalińska
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego