krzesła z oparciem czy z oparciami?

krzesła z oparciem czy z oparciami?
3.11.2013
3.11.2013
Szanowna Poradnio!
Czy we frazach przyimkowych określających rzeczownik też należy rygorystycznie stosować związek zgody? Czy napiszemy (chodzi mi o teksty pisane, nie język potoczny): krzesła z wysokim oparciem czy z wysokimi oparciami, dzieci z otwartą buzią czy z otwartymi buziami?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Dorota
Nie można tu mówić o zgodzie formalnogramatycznej, co najwyżej o uzgodnieniu dotyczącym sensu. Na sens ów wskazuje jednak nie tylko liczba gramatyczna, lecz przede wszystkim nasze doświadczenie i wiedza o świecie. Dlatego zazwyczaj rzeczownikowi w liczbie mnogiej towarzyszy przydawka przyimkowa z rzeczownikiem w liczbie pojedynczej: krzesła z wygodnym oparciem, dzieci z roześmianą buzią, kanapki z serem (dziwnie brzmiałyby kanapki z serami, można by pomyśleć, że w każdej jest po kilka gatunków), a także kawały z brodą (ze względu na frazeologizację tego wyrażenia tylko na zasadzie gry językowej można by zmienić liczbę pojedynczą na mnogą). Z drugiej strony powiemy raczej spodnie z wąskimi nogawkami (chyba dlatego, że nogawki w spodniach są dwie) i ptaki o długich skrzydłach (z tego samego powodu), choć oczywiście spodnie wąskie w talii i ptaki o długim dziobie.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego