książę Medina-Sidonia

książę Medina-Sidonia
24.03.2015
24.03.2015
Szanowni Państwo,
czy i jak należy odmieniać tytuł książę Medina-Sidonia? W poradnianej odpowiedzi p. A. Wolański twierdzi, że należy, a jednocześnie pisze: „odziedziczył tytuł księcia Medina-Sidonia”. Dlaczego nie Mediny-Sidonii? Mam też dylemat, czy rzeczywiście odmieniać to jako tytuł, czy jako nazwisko, bo w książce, nad którą pracuję, spotykam się z różnymi formami, np. księżną/księciem Sidonii, Sidonią, Medina-Sidonia. Podobny kłopot jest z innymi tytułami-nazwiskami.
Współcześnie – zgodnie z Nazewnictwem geograficznym świata (zeszyt 12, Europa, część II) – spolszczonych nazw hiszpańskich miejscowości należy używać w odniesieniu do takich miast jak: Grenada (oryg. Granada), Kadyks (oryg. Cádiz), Kartagena (oryg. Cartagena), Kordoba albo Kordowa (oryg. Córdoba), Madryt (oryg. Madrid), Malaga (oryg. Málaga), Murcja (oryg. Murcia), Pampeluna (oryg. Pamplona), Salamanka (oryg. Salamanca), Saragossa (oryg. Zaragoza), Sewilla (oryg. Sevilla) i Walencja (oryg. Valencia). Pozostałe nazwy miejscowości pozostają w wersji oryginalnej, często nieodmiennej, por. św. Teresa z Ávila (nie: św. Teresa z Avili). Podobnie jest w wypadku miasta Medina-Sidonia, stąd brak odmiany w tytule: książę Medina-Sidonia (oryg. ducado de Medina Sidonia).
Czy tego typu nazwy geograficzne i tytuły można odmieniać? Oczywiście, w szczególności jeśli dawniejsza literatura przynosi przykłady takowej odmiany. W omawianym przypadku spotykamy spolszczone i odmienne formy (w przypadkach zależnych): Xiciá Medyny Sydonii (Opisanie Krolestwa Portugallii y Historya Przednieysze w sobie Państwa tego dzieie y Kilku wiekow rewolucye Zamykaiąca; autor: René Aubert de Vertot, rok wydania: 1754, s. 211), Xięstwá Medyny Sydonii (Świat we wszystkich swoich częściach większych y mnieyszych; autor: Ladislaus Alexander Lubienski a Lubna-Pomian, rok wydania: 1740, s. 144). Nie ma więc przeciwwskazań, by pisać współcześnie o księciu Medyny-Sydonii (arab. madīna 'miasto', z aram. medīntā), przy czym należy te nazwę traktować jako tytuł arystokratyczny, a nie nazwisko (właściwa nazwa osobowa to: Alonso Pérez de Guzmán el Bueno y Zúñiga).
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego