kwestie dwie
mam następujące dwa pytania:
1. Czy dopuszczalne jest tworzenie polskich form liczby mnogiej od łacińskich nazw chmur (cumulusy, cirrusy itp.)?
2. Powierzchnia Ziemi czy powierzchnia ziemi? W moim odczuciu, gdy omawia się bilans energetyczny planety, powinno się pisać o powierzchni Ziemi (do której dociera promieniowanie itd.), a na małą literę można pozwolić sobie np. gdy mowa o warstwie atmosfery przylegającej do ziemi (z pominięciem słowa powierzchnia).
10.03.2015
10.03.2015
Dzień dobry, mam następujące dwa pytania:
1. Czy dopuszczalne jest tworzenie polskich form liczby mnogiej od łacińskich nazw chmur (cumulusy, cirrusy itp.)?
2. Powierzchnia Ziemi czy powierzchnia ziemi? W moim odczuciu, gdy omawia się bilans energetyczny planety, powinno się pisać o powierzchni Ziemi (do której dociera promieniowanie itd.), a na małą literę można pozwolić sobie np. gdy mowa o warstwie atmosfery przylegającej do ziemi (z pominięciem słowa powierzchnia).
Łacińskie nazwy chmur – w każdym razie te dwie przytoczone w pytaniu – mają liczbę mnogą.
Jeśli chodzi o Ziemię/ziemię, to WSO PWN objaśnia, że pierwszy zapis dotyczy planety, a drugi skorupy ziemskiej, gruntu, gleby, wreszcie terenu lub krainy, np. ziemia sandomierska (ale w nazwach własnych inaczej, np. Ziemia Ognista). Użycie słowa powierzchnia nie rozstrzyga, czy użyć wielkiej, czy małej litery, por. „Brak wreszcie chociażby wzmianki o tym, że niektóre z nich [meteoroidów] nie wyparowują całkowicie i uderzają w powierzchnię Ziemi, stając się meteorytami” i „Królik, przebywając na powierzchni ziemi, znajduje się przeważnie w ciągłym ruchu”. Skoro jednak chodzi o bilans energetyczny planety, to wielka litera jest uzasadniona. Druga przykładowa sytuacja wymieniona w pytaniu przypomina tę z cytatu: „Podszycie albo las dolny przylegający do ziemi sięga 20 metrów i tworzy największy gąszcz, gdzie ledwie przenikają resztki światła” (wszystkie cytaty z NKJP).
Jeśli chodzi o Ziemię/ziemię, to WSO PWN objaśnia, że pierwszy zapis dotyczy planety, a drugi skorupy ziemskiej, gruntu, gleby, wreszcie terenu lub krainy, np. ziemia sandomierska (ale w nazwach własnych inaczej, np. Ziemia Ognista). Użycie słowa powierzchnia nie rozstrzyga, czy użyć wielkiej, czy małej litery, por. „Brak wreszcie chociażby wzmianki o tym, że niektóre z nich [meteoroidów] nie wyparowują całkowicie i uderzają w powierzchnię Ziemi, stając się meteorytami” i „Królik, przebywając na powierzchni ziemi, znajduje się przeważnie w ciągłym ruchu”. Skoro jednak chodzi o bilans energetyczny planety, to wielka litera jest uzasadniona. Druga przykładowa sytuacja wymieniona w pytaniu przypomina tę z cytatu: „Podszycie albo las dolny przylegający do ziemi sięga 20 metrów i tworzy największy gąszcz, gdzie ledwie przenikają resztki światła” (wszystkie cytaty z NKJP).
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
