łącznik

łącznik
19.06.2006
19.06.2006
Szanowni Eksperci Poradni Językowej!
Mam problemy z napisaniem następujących wyrażeń: pakt Ribbentrop-Mołotow, oś północ-południe, wynik meczu Polonia-Gwardia, pociąg relacji Wrocław-Białystok. Czy łącznik jest tu użyty poprawnie? Będę wdzięczna za wytłumaczenie, jaka zasada rządzi tymi przypadkami.
Z poważaniem
Aleksandra Kowal
Łącznik, czyli dywiz, wskazuje na współrzędność członów danego wyrazu lub zestawienia wyrazów, np. biało-czerwony, Skłodowska-Curie. Brak łącznika oznacza ich niewspółrzędność, np. ciemnoniebieski, inżynier górnik. W razie wątpliwości najlepiej utworzyć zdanie z użyciem wyrazów wchodzących w skład zestawienia, np. biało-czerwony to ‘taki, który jest i biały, i czerwony’ – spójnik i wskazuje na współrzędność tych członów, a zarazem potrzebę zapisu z łącznikiem.
W związku z tym podane zapisy są poprawne, oznaczają bowiem ‘pakt zawarty przez Ribbentropa i Mołotowa’, ‘oś (np. drogę) łącząca północ i południe’, ‘mecz Polonii i Gwardii’, ‘pociąg łączący Wrocław i Białystok’.
Jedynie dwa ostatnie przykłady mogą budzić wątpliwości, bo niektóre słowniki podają zapisy z myślnikiem, a więc mecz Polonia – Gwardia, pociąg Wrocław – Białystok. Zapisy takie w praktyce językowej przeważają, toteż jestem za tym, by je uznać za podstawowe (zapisy z łącznikiem byłyby w takim razie dopuszczalnymi wariantami).
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego