małżonek i małżonka

małżonek i małżonka
5.05.2003
5.05.2003
Czy istnieje żeńska forma wyrazu współmałżonek, tzn. współmałżonka? Czy też współmałżonek jest formą „bezpłciową” – tak jak rodzic? Czy jeśli chcę rozróżnić między mężczyzną i kobietą, mężem i żoną, to powinienem użyć form: małżonek, małżonka?
Owszem, istnieje wyraz współmałżonka. Zarówno jednak forma współmałżonek, jak i współmałżonka nadają się wyłącznie do użycia w stylu urzędowym. Formy zaś małżonek oraz małżonka używane są częściej, ale też mają ograniczenie stylowe – można ich używać tylko w kontekstach oficjalnych, np. „Do Warszawy przybył prezydent Japonii wraz z małżonką”.
Co ciekawe, i godne zapamiętania, nigdy nie należy mówić o własnej żonie czy własnym mężu małżonka, małżonek (chyba że żartobliwie). Mężczyzna może więc użyć sformułowania „Proszę przekazać ukłony dla małżonki” (cudzej), ale o własnej może powiedzieć wyłącznie „Moja żona (nie: małżonka) wróciła już ze szpitala” itp.
I jeszcze parę słów o rodzicu w znaczeniu jednego z rodziców – ojca lub matki. Jest to wyraz „wymuszony” przez rzeczywistość szkolną; żeby nie używać długiego, niewygodnego wyrażenia jedno z rodziców, nauczyciele mówią do uczniów „Będę musiała porozmawiać z twoim rodzicem”, „Niech twój rodzic tu podpisze”. Forma rodzic dopuszczalna jest jednak tylko w mowie potocznej.
Małgorzata Marcjanik, prof., Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego