morale

morale
25.11.2014
25.11.2014
Witam.
Mam problem z jednym rzeczownikiem, mianowicie morale. Przejrzałam wiele różnych słowników z nadzieją, że znajdę w nich coś na temat odmiany przez przypadki tego słowa. Znalazłam jedynie informację, że jest ono nieodmienne, lecz nigdzie nie mogę znaleźć uzasadniania, dlaczego tak jest. Prosiłabym o pomoc w tej sprawie. Dlaczego rzeczownik morale nie odmienia się? Czy jest to związane z tym, że wyraz ten pochodzi z innego języka?
Słowniki podają, że jest to wyraz pochodzący z języka francuskiego, zapożyczony za pośrednictwem angielskim. W obu tych językach jest akcentowany na ostatniej sylabie – w przybliżeniu [mor'al] – co byłoby przeszkodą w odmienianiu go w polszczyźnie, gdybyśmy go tak samo po polsku wymawiali. Polska wymowa jednak jest inna, słowo to kończy się u nas samogłoską [e] i teoretycznie można by je odmieniać jak inne rzeczowniki nijakie o tym zakończeniu (morale, morala itd.) lub przymiotnikowo (morale, moralego itd.), a nawet jak rzeczowniki plurale tantum, czyli używane tylko w liczbie mnogiej (morale, morali itd.). Nie wiem, czy morale miało kiedyś w polszczyźnie inną wymowę niż obecnie i zachowało do dziś zrozumiały w takich warunkach brak odmiany, czy też wymawiane było od początku tak jak dziś, ale nie odmienia się dotąd ze względu na stosunkowo niską frekwencję i wyraźne poczucie obcości. Ten drugi domysł wydaje mi się bardziej prawdopodobny.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego