na raz tylko jeden pkt

na raz tylko jeden pkt
11.04.2002
11.04.2002
Szanowni Państwo,
Oto moje pierwsze pytanie do Poradni, ale na pewno nie ostatnie. Mam bowiem mnóstwo różnorakich wątpliwości, a słowniki, niestety, nie radzą sobie z ich rozwiązywaniem. Ale zanim zadam to konkretne pytanie, proszę o jedno wstępne wyjaśnienie: dlaczego napisali Państwo powyżej, w „słowie wstępnym": „prosimy pytać tylko o jedną rzecz na raz” – chodzi mi o rozdzielną pisownię wyrażenia na raz. Azaliż nie stoi w słowniku (m.in. NSO PWN!), iż należy je pisać łącznie w znaczeniu 'jednocześnie'? A przecie właśnie taki sens ma tu owo wyrażenie. Uprzejmie proszę o pilną odpowiedź i – chyba – korektę.
Pora na pytanie właściwe:
Czy wyraz punkt należy uznać za pojęcie matematyczno-fizyczne i wobec tego jego skrót pkt w przypadkach zależnych pisać bez kropki, czy raczej traktować jak „zwykły” rzeczownik i stawiać kropkę w dopełniaczu itd., jak w skrótach mgr, dr, bp itp. Wydaje mi się, że słuszna, no i znacznie prostsza, jest ta pierwsza interpretacja. Tylko dlaczego słowniki (przeszukałem ich kilkanaście!) robią unik i podają hasło pkt wyłącznie w mianowniku? A może się mylę, może w którymś ze słowników określono ten „szczegół"?
Serdecznie pozdrawiam Redaktorów Poradni, dziękując za tę cenną inicjatywę, jaką jest doradzanie via internet (Internet?).
Krzysztof Szymczyk, Opole
Napisaliśmy na raz zgodnie ze słownikową glosą 'na jeden raz'. Nie przeszkadza nam bowiem, jeśli nasi czytelnicy wysyłają kilka listów jednocześnie (komputer na to pozwala). Chodzi nam o to, aby w jednym liście pytali tylko o jedną rzecz – inaczej, niż Pan uczynił.
Jeśli chodzi o pkt, to Słownik skrótów i skrótowców Jerzego Podrackiego wyjaśnia, że pisze się go bez kropki także w przypadkach zależnych. To zresztą tylko zalecenie normatywne, nie opis: opisowo rzecz ujął Inny słownik języka polskiego słowami: „pisany też z kropką”. Właściwie dlaczego z kropką – nie wiadomo, ale jest to zwyczaj zbyt rozpowszechniony, aby go zignorować.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego