na własne potrzeby

na własne potrzeby
12.02.2001
12.02.2001
Która forma jest właściwa: 'na potrzeby' czy 'dla potrzeb'? Odnoszę wrażenie, iż pierwsza jest kalką z jęz. angielskiego, a skoro poprawny jest zwrot 'na własne potrzeby', niepoprawny zaś 'dla własnych potrzeb', podobnie powinno być w wypadku form, które budzą moje wątpliwości.
Wyrażenie dla własnych potrzeb istotnie nie jest dobre, sama jego frekwencja o tym przekonuje. W korpusie polszczyzny PWN (ponad 60 mln słów) mamy na nie tylko 12 cytatów, podczas gdy na własne potrzeby występuje 45 razy. Jednak samo na potrzeby ma 512 wystąpień, a dla potrzeb – 452 wystąpienia (m.in. u Bahdaja, Budrewicza, K. Gałczyńskiej, Jasienicy, Kieniewicza, Kosidowskiego, A. Libery, Moczarskiego, Szpotańskiego, Tischnera, Tyrmanda…). Nie ma więc podstaw, by to ostatnie od razu dyskredytować.
Dokładniejsza analiza cytatów z wyrażeniem dla potrzeb pokazuje jednak, że nie wszystkie z nich realizują to znaczenie, o które Pani chodzi. W najbardziej typowych kontekstach, jak choćby Kupić coś…, częściej powie się …na własne potrzeby niż …dla własnych potrzeb. Jest to słuszna praktyka i my też ją zalecamy.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego