nie zasypiać gruszek w popiele

nie zasypiać gruszek w popiele
14.03.2003
14.03.2003
Szanowni Państwo,
od długiego czasu nurtuje mnie pochodzenie powiedzenia nie zasypiać gruszek w popiele. Jakkolwiek jego znaczenie jest powszechnie znane, to jednak skąd w nim słowo zasypiać? Od spania? Czy zasypiać można uważać za jakąś wcześniejszą formę usypiać? A może od zasypywania, co sugeruje moja znajoma, uważając, że w wersji współczesnej powiedzenie to brzmi nie zasypywać gruszek w popiele.
Serdecznie pozdrawiam,
Anna
Jedno ze znaczeń czasownika zasypiać to 'śpiąc, przeoczyć coś, nie załatwić czegoś'. Dziś znaczenie to odnajdujemy zwykle w wyrażeniu nie zasypiać sprawy, ale np. słownik Doroszewskiego cytuje przykład XVIII-wieczny: „Posługi nie zasypiaj; nie przeskrob w czym”. Do tego znaczenia nawiązuje też powiedzenie, o które Pani pyta, prawdopodobnie wywodzące się z dawnego zwyczaju suszenia gruszek w gorącym popiele. Ktoś, kto przy tej czynności zasnął, zamiast suszonych gruszek mógł już tylko delektować się ich zwęglonymi resztkami.
Pytanie sprawiło mi satysfakcję, gdyż odpowiedź na nie znajduje się w Słowniku wyrazów kłopotliwych, który wydaliśmy z red. Marią Krajewską w 1994 r. Jego nowe wydanie pt. Mały słownik wyrazów kłopotliwych właśnie się ukazało.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego