o jeny!

o jeny!

27.12.2014
27.12.2014

Szanowni Państwo,

od niedawna słyszę wśród młodszych znajomych westchnienie o jeny albo jeny – jak ojej, o rety, o rany itp. Czy notuje je jakiś słownik gwary młodzieżowej? Ciekaw jestem, czy wiadomo, skąd się wzięło.

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Słowo nie jest bardzo nowe, występuje np. w Słowniku potocznej polszczyzny Macieja Czeszewskiego (PWN, 2006), a ten miał wcześniejsze wydanie pod innym tytułem, z którego być może hasło to zostało przejęte (rzecz do sprawdzenia). Na pochodzenie wyrazu naprowadza komentarz internauty w Słowniku Języka Polskiego (tytuł w takiej właśnie, niestandardowej pisowni): „o JEzusa raNY!!!” (https://sjp.pl/jeny). Wykrzykników eufemistycznych jest więcej, np. jak bonie dydy (prawdopodobnie od jak Boga kocham), rany koguta i samo o rany (od rany Chrystusa) oraz kurczę i kuźwa (wiadomo od czego). Warto zauważyć, że eufemizowane mogą być wyrażenia objęte różnego rodzaju tabu: zarówno obyczajowym, jak i religijnym, por. „Nie będziesz brał imienia Pana Boga twego nadaremno”.

Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego