odmiana skrótowców
mam pytanie dotyczące skrótowców zakończonych na literę Z i zapis w odmianie (np. ONZ). Słowniki podają, że odmieniamy i zapisujemy: ONZ-etu, ONZ-ecie, podczas gdy wszystkie pozostałe skrótowce zapisujemy zgodnie z wymową: np. ONR-u, ONR-ze, PWN-u, PWN-ie, tzn. nie dopisujemy dodatkowych głosek do już istniejących. Nie wiem, czy swoją wątpliwość wyraziłam jasno, chodzi mi o niespójność reguły (na upartego można by czytać taki skrótowiec: [oenzetetu]).
Pozdrawiam,
Anna Oszmiańska
24.12.2006
24.12.2006
Dzień dobry, mam pytanie dotyczące skrótowców zakończonych na literę Z i zapis w odmianie (np. ONZ). Słowniki podają, że odmieniamy i zapisujemy: ONZ-etu, ONZ-ecie, podczas gdy wszystkie pozostałe skrótowce zapisujemy zgodnie z wymową: np. ONR-u, ONR-ze, PWN-u, PWN-ie, tzn. nie dopisujemy dodatkowych głosek do już istniejących. Nie wiem, czy swoją wątpliwość wyraziłam jasno, chodzi mi o niespójność reguły (na upartego można by czytać taki skrótowiec: [oenzetetu]).
Pozdrawiam,
Anna Oszmiańska
Podzielam Pani obawę, ale myślę, że kodyfikatorom chodziło o jednolitość zapisu różnych form przypadkowych skrótowców zakończonych w mianowniku głoską [z], np. ONZ, BGŻ, UJ. Kłopoty sprawia miejscownik, w którym końcowe [t] wymienia się na [će]. Aby to uwzględnić, piszemy ONZ-ecie, BGŻ-ecie, UJ-ocie, do tego zapisu zaś dostosowano formy pozostałych przypadków, np. ONZ-etu, BGŻ-etowi, UJ-otem.
Wprawdzie słowniki poprawnej polszczyzny dopuszczają też – poza miejscownikiem – formy krótsze, tj. ONZ-u, BGŻ-owi, UJ-em, ale w praktyce prawie się ich nie spotyka. Lepiej pod tym względem słuchać np. Wielkiego słownika ortograficznego PWN, który odmienia ONZ-etu, ONZ-ecie (natomiast inaczej tworzy przymiotnik: ONZ-owski lub oenzetowski, nie ONZ-etowski).
Warto pamiętać, że wymienionych skrótowców można w ogóle nie odmieniać, jeśli na ich funkcję gramatyczną wskazuje kontekst zdaniowy, np. rezolucja ONZ, konto w BGŻ, delegacja z UJ.
Więcej o odmianie skrótowców – zob. J. Podracki, Słownik skrótów i skrótowców (PWN. 1999), s. 29–30.
Wprawdzie słowniki poprawnej polszczyzny dopuszczają też – poza miejscownikiem – formy krótsze, tj. ONZ-u, BGŻ-owi, UJ-em, ale w praktyce prawie się ich nie spotyka. Lepiej pod tym względem słuchać np. Wielkiego słownika ortograficznego PWN, który odmienia ONZ-etu, ONZ-ecie (natomiast inaczej tworzy przymiotnik: ONZ-owski lub oenzetowski, nie ONZ-etowski).
Warto pamiętać, że wymienionych skrótowców można w ogóle nie odmieniać, jeśli na ich funkcję gramatyczną wskazuje kontekst zdaniowy, np. rezolucja ONZ, konto w BGŻ, delegacja z UJ.
Więcej o odmianie skrótowców – zob. J. Podracki, Słownik skrótów i skrótowców (PWN. 1999), s. 29–30.
Mirosław Bańko, PWN
