pani motorniczy

pani motorniczy
3.04.2009
3.04.2009
Szanowni Państwo,
ostatnio spotkałem się z określeniem pani motorniczy. Czy jest ono uznawane za dopuszczalne, czy jest niepolecane? Razi mnie jego użycie, naturalniejsze wydaje mi użycie formy pani motornicza. Gdy się używa pierwszej, wymienionej przeze mnie formy, niemożliwe jest odmienienie jej inaczej niż z żeńskim przymiotnikiem („Spotkałem panią motorniczy” brzmi sztucznie). Trudno mi znaleźć inne przykłady, oprócz stajenny. Co o tym myśleć?
Łączę wyrazy szacunku,
Piotr Kowalski
Problem, który Pan poruszył, dotyczy – jak rozumiem – sposobu zwracania się do pełniących funkcje zawodowe kobiet. W związku z tym, że kobiety stały się aktywne zawodowo nie tak dawno (zjawisko to na masową skalę wystąpiło dopiero po drugiej wojnie światowej), nazwy stopni, tytułów, stanowisk (rzadko zawodów) występują w języku przeważnie w postaci rzeczowników rodzaju męskiego. Na przykład: pani doktor, pani profesor, pani dyrektor (chociaż mamy też pani kierowniczko). W odmianie – gdy omawiana nazwa odnosi się do kobiety – rzeczownik pozostaje nieodmienny: „Chcę się umówić z panią doktor”, „Przyjdę do pani doktor w piątek”, „Proszę panią doktor o opinię” itp. Na podobnej zasadzie utworzono poprawną formę pani motorniczy, w której odmianie podlega tylko człon pani. Podobną postać ma forma pani leśniczy i pani starszy [!] posterunkowy (w policji).
Wątpliwości wzbudził w Panu prawdopodobnie człon motorniczy, który ma odmianę typy przymiotnikowego, więc może przyjmować formy rodzajowe (w odróżnieniu od rzeczowników typu doktor, inżynier, które mają przypisany rodzaj męski, innymi słowy – nie odmieniają się przez rodzaje).
Małgorzata Marcjanik, prof., UW
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego