raz na kiedy

raz na kiedy
18.02.2014
18.02.2014
Szanowni Państwo,
zdarzyło mi się słyszeć sformułowanie raz na kiedy w znaczeniu 'raz na jakiś czas'. Brzmi trochę, jakby było regionalizmem, ale pewności nie mam. Osoba, która użyła tego wyrażenia, zapytana dlaczego tak powiedziała, odpowiedziała, że zawsze tak mówiła. Niestety nie udało mi się znaleźć informacji skąd pochodzi owo sformułowanie, co rzeczywiście oznacza oraz czy jest poprawne (regionalnie). Będę wdzięczna za próbę wyjaśnienia.
Z wyrazami szacunku
Małgorzata
Wyrażenia raz na kiedy nie notują słowniki języka polskiego, ani starsze, ani nowsze. Nie zostało ono też poświadczone w kartotece Słownika gwar polskich, gromadzącej słownictwo ze wszystkich gwar polskich. Często natomiast pojawia się w Internecie w różnego rodzaju wypowiedziach o charakterze potocznym. Należy odnotować, że nie ma raz na kiedy w Słowniku polszczyzny potocznej W. Lubasia (z 2006 r.) pod hasłem kiedy, ale może się znaleźć pod nieopracowanym jeszcze hasłem raz. W gwarach mamy wyrażenie raz za kiedy w znaczeniu ‘raz na jakiś czas’ z Jaworzynki, pow. cieszyński („Przydzie do nos roz za kiedy’’). Kiedy w tych wyrażeniach funkcjonuje jako zaimek przysłowny nieokreślony o znaczeniu ‘w czasie bliżej nieokreślonym, dowolnym; kiedyś’. W Uniwersalnym słowniku języka polskiego z 2003 r. jest on uważany za przestarzały. Takiego kwalifikatora nie ma jeszcze w Słowniku języka polskiego pod red. Doroszewskiego z 1. połowy XX wieku (znalazły się tu cytaty m.in. z twórczości Słowackiego i Zapolskiej). Jako przestarzałe podaje Słownik poprawnej polszczyzny z 2006 r. wyrażenia kiedy bądź czy kiedy niekiedy. Wyrażenie raz na kiedy (utworzone być może na wzór raz na zawsze) zaliczyć należałoby do języka potocznego, dynamicznego, dążącego do skrótu, dość często liberalnie traktującego normę.
Barbara Grabka, prof., IJP PAN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego