słońce w kącie

słońce w kącie
8.02.2005
8.02.2005
Dziękuję Panu dr. Grzeni za szybką odpowiedź na pytanie o wymowę wyrazu słońce i chciałbym spytać o jeszcze o głoskę [ń] w takich wyrazach, jak na przykład będzie, rządzie, fragmencie, kącie/koncie. Przyjęło się zapisywać je fonetycznie jako [beńdźe], [żońdźe], [fragmeńće], [końće], jednak moim zdaniem nie ma tam wyraźnej głoski [ń]. Czy zatem zachodzi tam ten sam proces, co w wypadku wyrazu słońce? A jeżeli nie, to co w tym wypadku się z tą głoską dzieje?
Będzie, rządzie, kącie itp. to co innego niż słońce. Zjawisko fonetyczne zachodzące w trzech pierwszych przykładach to tzw. nosowość konsonantyczna, czyli spółgłoskowa. Nazwa pochodzi stąd, że zamiast samogłoski nosowej, której można by się spodziewać na podstawie zapisu literowego, wymawiamy tu odpowiednią samogłoskę ustną oraz spółgłoskę nosową zgodną co do miejsca artykulacji z następującą dalej spółgłoską zwartą. W podanych przykładach jest to [ń] – tak wyraźne, że nie powinno budzić wątpliwości. Nie mają ich np. pierwszoklasiści, którzy – zanim przyswoją sobie nawyki ortografii – piszą np. „Szafa stała w końcie” albo „Szafa stała w koncie”. Zupełnie tak, jakby chodziło o konto bankowe.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego