tyle samo
W rozmowie ze znajomymi uświadomiłem sobie, że nie umiem liczyć do tylu co oni. Bo (nie chcąc zostawiać tyla samego) czy umiem liczyć do tylu samo/tylu samych/tylu samu/tyla (za Doroszewskim) samego? Czy tyle samo odmieniać tak samo jak tak samo, czyli wcale, czy jak to samo? Czy tyle samo jest przysłówkiem, liczebnikiem czy ich połączeniem? W wyniku generatywnej burzy mózgów nie zabraknie mi przecież w klasie tylorga samorga dzieciorga [cyborga].
Z poważaniem
9.02.2015
9.02.2015
Szanowni Państwo!W rozmowie ze znajomymi uświadomiłem sobie, że nie umiem liczyć do tylu co oni. Bo (nie chcąc zostawiać tyla samego) czy umiem liczyć do tylu samo/tylu samych/tylu samu/tyla (za Doroszewskim) samego? Czy tyle samo odmieniać tak samo jak tak samo, czyli wcale, czy jak to samo? Czy tyle samo jest przysłówkiem, liczebnikiem czy ich połączeniem? W wyniku generatywnej burzy mózgów nie zabraknie mi przecież w klasie tylorga samorga dzieciorga [cyborga].
Z poważaniem
Tyle samo się nie odmienia, a pełni funkcję zaimka liczebnego wskazującego. W Innym SJP można przeczytać: „Wyrażenie to może wystąpić tylko w pozycji mianownika lub biernika, a jeśli jest to pozycja zależna od czasownika – także dopełniacza”. W słowniku podano przykłady: „Okazuje się, że obaj mają tyle samo lat… Zatrudniamy tyle samo pracowników, co rok temu… …tyle samo prawd, ile kłamstw… Wczoraj było około stu interesantów i dzisiaj tyle samo”. Zanotowano też użycia przysłówkowe, np. „Obaj jednak wiedzieli tyle samo”.
W Pana przykładzie tyle samo musiałoby występować w dopełniaczu, bo dopełniaczem rządzi przyimek do. Ale jak wynika z cytowanego słownika, w dopełniaczu zaimek ten może wystąpić tylko w pozycji przyczasownikowej, np. „Brakuje tyle samo co wczoraj”. Zadanie, którego się Pan podjął, jest więc niewykonalne. W przybliżeniu ten sam sens można oddać słowami: „Nie umiem liczyć do tylu, do ilu potrafią moi znajomi”.
W Pana przykładzie tyle samo musiałoby występować w dopełniaczu, bo dopełniaczem rządzi przyimek do. Ale jak wynika z cytowanego słownika, w dopełniaczu zaimek ten może wystąpić tylko w pozycji przyczasownikowej, np. „Brakuje tyle samo co wczoraj”. Zadanie, którego się Pan podjął, jest więc niewykonalne. W przybliżeniu ten sam sens można oddać słowami: „Nie umiem liczyć do tylu, do ilu potrafią moi znajomi”.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski