vademeca

vademeca
13.05.2014
13.05.2014
Szanowni Państwo!
Chciałam zapytać, czy słowo vademecum posiada liczbę mnogą i jak ona brzmi?
Z poważaniem
Karolina Stawarz
Jeśli bardzo chcieć utworzyć formę liczby mnogiej, to należałoby jej nadać postać vademeca. Tak bowiem tworzona jest w polszczyźnie liczba mnoga rzeczowników łacińskiego pochodzenia o zakończeniu -um, por. plenumplena.
W słownikach jednak, także tych, które ukazały się pod moją redakcją, można znaleźć informację, że vademecum (także w spolszczonej pisowni wademekum) jest nieodmienne. Za takim stanowiskiem może przemawiać etymologia tego słowa, z łacińskiego vade mecum, co znaczy 'chodź za mną'. Jak widać, to, co w wyrazie vademecum wygląda na końcówkę mianownika lp rzeczowników rodzaju nijakiego, w rzeczywistości pochodzi od przyimka cum.
Gdyby językoznawcy chcieli być konsekwentni, powinni za nieodmienne uważać także słowo postscriptum, pochodzące od imiesłowu postscriptus, a więc z końcówką genetycznie przymiotnikową, a nie rzeczownikową. Tak rzeczywiście je traktowano dawniej, ale w nowszych słownikach jest już odmieniane: postscripta, postscriptów itd. Myślę więc, że i vademeca powinny być usankcjonowane, tym bardziej że bez trudu można je znaleźć w tekstach. Zastanawianie się nad tym, jaką konstrukcją zastąpić np. spis vademeców, jest niepotrzebną stratą czasu.
Na początek vademecum można by uznać za odmienne w tzw. normie użytkowej.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego