w Wilanowie czy na Wilanowie?

w Wilanowie czy na Wilanowie?
17.11.2011
17.11.2011
Szanowni Państwo,
nigdzie nie znalazłem jednoznacznej odpowiedzi, czy prawidłową formą jest raczej „Mam dom w Wilanowie” (dzielnica Warszawy), czy też „Mam dom na Wilanowie”. Funkcjonują różne mniej lub bardziej wiarygodne teorie (np. oparte o prawdy historyczne), których nie będę przytaczał. Może obie formy są dopuszczalne. Z góry dziękuję za wyjaśnienia.
Pozdrawiam,
mazzi
PS. Nie wierzę, że limit mnie tym razem „nie dopadł”, próbowałem codziennie od dwóch miesięcy :)
Prawdą jest, że nazwy dawnych podmiejskich miejscowości, łączące się z przyimkiem w, zaczynają wchodzić w związek z przyimkiem na, gdy miejscowości te przekształcą się w dzielnice miast. Pisaliśmy o tym wielokrotnie w naszej poradni i może to są właśnie te „mniej lub bardziej wiarygodne teorie”, o których Pan wspomniał. Zgodnie z tą tendencję za jakiś czas pewnie będziemy pisać tylko „Mam dom na Wilanowie”. Na razie jednak dominuje konstrukcja z przyimkiem w, utrwalana w książkach i materiałach dla turystów, gdzie pisze się o pałacu w Wilanowie.
Możliwe, że oprócz zmian administracyjnych konstrukcji na Wilanowie sprzyja popularność twórczości Hanny Muszyńskiej-Hoffmanowej, a zwłaszcza książki Panie na Wilanowie. Obecność w jej tytule przyimka na traktuję jako zabieg stylizacyjny, nawiązanie do sformułowań typu pan na zamku albo szlachcic na zagrodzie. W XIX-wiecznych tekstach należących do Korpusu Języka Polskiego PWN (wielka szkoda, że tekstów klasyki literackiej nie zawiera Narodowy Korpus Języka Polskiego!) udało mi się znaleźć trzy źródła poświadczające użycie zwrotu w Wilanowie (u M. Wirtemberskiej, J. U. Niemcewicza i J. I. Kraszewskiego), nie znalazłem natomiast żadnego przykładu zwrotu na Wilanowie. Jeżeli więc nawet kiedyś mówiło się w taki sposób, to dawno i w wieku XIX konstrukcja taka była już rzadkością.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego