wielka litera w umowach i aktach prawnych
Często w umowach tłumaczonych z języka angielskiego widuje się dużą literę w odniesieniu do terminów zdefiniowanych na początku umowy (np. „Klient zobowiązuje się nie modyfikować, przystosowywać, tłumaczyć ani zmieniać w jakikolwiek sposób Oprogramowania”, „Korzystanie z Usług może podlegać dodatkowym warunkom określonym przez odpowiedniego Dostawcę usług”). Czy takie użycie wielkiej litery jest uzasadnione, czy też stanowi kalkę z języka angielskiego?
Z poważaniem
Paulina
29.05.2011
29.05.2011
Szanowni Państwo!Często w umowach tłumaczonych z języka angielskiego widuje się dużą literę w odniesieniu do terminów zdefiniowanych na początku umowy (np. „Klient zobowiązuje się nie modyfikować, przystosowywać, tłumaczyć ani zmieniać w jakikolwiek sposób Oprogramowania”, „Korzystanie z Usług może podlegać dodatkowym warunkom określonym przez odpowiedniego Dostawcę usług”). Czy takie użycie wielkiej litery jest uzasadnione, czy też stanowi kalkę z języka angielskiego?
Z poważaniem
Paulina
Na początku wielu dokumentów prawnych wprowadza się pewne terminy i sformułowania używane dalej w treści w określonym na początku znaczeniu. W aktach legislacyjnych, zwłaszcza dłuższych, na początku znajdujemy cały system tzw. definicji legalnych, które obejmują terminologię używaną w tekście, np. w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym czytamy:
W przypadku ustaw wprowadzone w ten sposób określenia nie są w dalszym tekście zapisywane wielką literą. Odmiennie jest z umowami zawieranymi w Polsce, tutaj zazwyczaj w pierwszych paragrafach określa się pewne terminy i relacje, a dalej w tekście zapisuje je właśnie wielką literą. Najprostszym tego przykładem jest zwykła umowa kupna-sprzedaży, gdzie na początku padają sformułowania: między Janem Kowalskim, zwanym dalej Sprzedającym, a Markiem Nowakiem, zwanym dalej Kupującym (niekiedy przy pierwszym użyciu wyrazy Kupujący i Sprzedający są po raz pierwszy zapisane w cudzysłowie). Niekoniecznie należy to uznawać za wpływ obcy (a jeśli już to raczej niemiecki, nie zaś angielski), można w tym widzieć raczej specyficzną funkcję wielkiej litery – służy ujednoznacznienie tekstu i wydobyciu pewnych treści.
Art. 2.
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) uczelnia – szkołę prowadzącą studia wyższe, utworzoną w sposób określony w ustawie;
2) uczelnia publiczna – uczelnię utworzoną przez państwo reprezentowane przez właściwy organ władzy lub administracji publicznej;
3) uczelnia niepubliczna – uczelnię utworzoną przez osobę fizyczną albo osobę prawną niebędącą państwową ani samorządową osobą prawną.
W przypadku ustaw wprowadzone w ten sposób określenia nie są w dalszym tekście zapisywane wielką literą. Odmiennie jest z umowami zawieranymi w Polsce, tutaj zazwyczaj w pierwszych paragrafach określa się pewne terminy i relacje, a dalej w tekście zapisuje je właśnie wielką literą. Najprostszym tego przykładem jest zwykła umowa kupna-sprzedaży, gdzie na początku padają sformułowania: między Janem Kowalskim, zwanym dalej Sprzedającym, a Markiem Nowakiem, zwanym dalej Kupującym (niekiedy przy pierwszym użyciu wyrazy Kupujący i Sprzedający są po raz pierwszy zapisane w cudzysłowie). Niekoniecznie należy to uznawać za wpływ obcy (a jeśli już to raczej niemiecki, nie zaś angielski), można w tym widzieć raczej specyficzną funkcję wielkiej litery – służy ujednoznacznienie tekstu i wydobyciu pewnych treści.
Radosław Pawelec, prof., Uniwersytet Warszawski
