wyszogorny i gornoszeroki
chciałbym zapytać, co oznaczają przymiotniki wyszogorny oraz gornoszeroki i jakie jest ich pochodzenie. Natknąłem się na nie w staropolskiej pieśni pt. Wyszogornych Krolewno krain.
Z poważaniem,
Michał Zubel
29.05.2014
29.05.2014
Szanowni Państwo, chciałbym zapytać, co oznaczają przymiotniki wyszogorny oraz gornoszeroki i jakie jest ich pochodzenie. Natknąłem się na nie w staropolskiej pieśni pt. Wyszogornych Krolewno krain.
Z poważaniem,
Michał Zubel
Oba wskazane przez Pana przymiotniki nie są notowane przez słowniki dawnej polszczyzny. Przymiotnik wyszogorny zawiera w sobie dwa rdzenie: pierwszy z nich to wysz-, obecny w takich staropolskich wyrazach jak wysza (‘wysokość, wyżyna’) czy wyszni / wyżni (‘wysoko położony’). Druga część to przymiotnik gorny (górny), oznaczający tyle co górski. Zatem wyszogorne krainy to ‘krainy wysokich gór’. Mimo że przymiotnik ten nie zachował się w języku polskim, to podobne złożenie (o tej samej etymologii) obecne jest w nazwie miejscowej Wyszogóra, położonej w pow. gryfickim (woj. zachodniopomorskie). Podobnie zbudowany jest drugi ze wskazanych przez Pana przymiotników – gornoszeroki. Szeroki to bowiem również ‘rozległy, przestronny’, a zatem góry, do których się odnosi, zajmują dużą powierzchnię.
Monika Kresa, Uniwersytet Warszawski