-że

-że
5.07.2010
5.07.2010
Chciałem dowiedzieć się, czy poprawnym, choć archaicznym, jest sformułowanie gańże i czy końcówkę -że można swobodnie dołączać do formy rozkazującej czasowników.
Ściślej biorąc, -że nie jest końcówką, choć ma charakter fleksyjny, nie słowotwórczy. Z jego pomocą nie tworzymy bowiem nowych wyrazów, tylko przydajemy emfazy formom trybu rozkazującego istniejących czasowników: „A idźże stąd!”, „Chodźmyż”, „Dajcież spokój” itp.
Formy z cząstką -że (po samogłoskach ) mają rzeczywiście charakter archaizujący, korzysta z nich np. Andrzej Sapkowski w swoich powieściach historyczno-fantastycznych: „A dajcież mi – wybuchnął Czech – pokój z Ojcem Świętym, królem Zygmuntem i wszystkimi książętami Rzeszy (…)” (Narrenturm). Taki ich charakter ogranicza stosowanie cząstek -że i do tekstów stylizowanych.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego