• Czy wiesz, że...
    BIUSTONOSZ
    Biustonosz pochodzi od niemieckiego Büstenhalter i jest tzw.
    półkalką – w pierwszej części wynikiem oddania w piśmie niemieckiej wymowy słowa Büste, w drugiej wynikiem przetłumaczenia niemieckiego Halter ‛pojemnik lub inny przedmiot służący do trzymania czegoś’. Bliższy oryginałowi biusthalter nie zdążył się na dobre zadomowić w polszczyźnie, gdy stał się słowem przestarzałym. Rodzimy stanik (od rzeczownika stan) jest zaś słowem mniej precyzyjnym, gdyż oznacza też część damskiej sukni od ramion do pasa. Wśród słów, które przychodzą na myśl, jest jeszcze napierśnik – część kuchennego fartucha albo część zbroi. Różnica między kobiecym a męskim napierśnikiem dobrze ilustruje dawny społeczny podział ról kobiet i mężczyzn.
    Mirosław Bańko
     
  • Łatwo pomylić
    HOŻY
    Pokusa używania w zapisie tego przymiotnika ch bierze się poniekąd stąd, że w wymowie jest identyczny z mnogim męskoosobowym przymiotnikiem chorzy, od którego jednak
    znaczeniowo jest bardzo odległy. Hoży jest właśnie zdrowy, nawet więcej niż zdrowy, co dałoby się lepiej usłyszeć, gdybyśmy wymawiali dźwięczne h zamiast bezdźwięcznego, szepcząco rozlazłego ch. Podobnie hu ha jest o wiele bardziej dziarskie od poczciwie ocieplającego chuchania.
    Jerzy Bralczyk
     
  • To ciekawe
    Pisz do mnie na Berdyczów
    Czyli: zrywam z tobą stosunki, nie pisz do mnie, odczep się. To nieduże miasto
    niedaleko Żytomierza musiało uchodzić za zapadłą dziurę, zwłaszcza tamtejsze usługi pocztowe musiały być powszechnie nisko oceniane. List zapewne tam nie dojdzie, ale to i lepiej. Słowacki użył tego określenia w „Beniowskim”. Ten rodzaj zerwania więzi przyjacielskich czy choćby towarzyskich był przykry także ze względu na złośliwość.
    Jerzy Bralczyk
     
Słowo dnia: rządzić

Zagraj z nami!

Chcesz sprawdzić swoją znajomość języka?

Zagraj teraz

Zasady pisowni

58. [231] Pisownia nazwisk Polaków — postaci historycznych
Nazwiska osób, które pojawiły się w dziejach Polski przed rokiem 1800, piszemy zgodnie z dzisiejszą ortografią, a więc: Mikołaj Rej, Jan Zamojski (hetman i kanclerz z XVI w.), Tadeusz Rejtan (poseł sejmu rozbiorowego) itp. Wyjątek robimy dla nielicznych nazwisk o pisowni mocno utrwalonej w społecznej świadomości, np. Trembecki (Stanisław — poeta), Kołłątaj (Hugo — pisarz i polityk).
I odpowiednio — nazwiska postaci historycznych działających po roku 1800 piszemy zgodnie z ówczesną pisownią. Dlatego napiszemy: Władysław Stanisław Reymont, Jakub Gieysztor, a także Andrzej Zamoyski (prezes Towarzystwa Rolniczego — 1800–1874), ale Andrzej Zamojski (kanclerz wielki koronny — 1716–1792).
 
 
... >>

Zmieniają się czasy,
zmieniają się słowa

Zobacz w Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, jak przez pół wieku zmieniło się słowo cholernik
Więcej słów
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego